tag:blogger.com,1999:blog-64649582454149124092024-03-19T22:39:26.567-07:00Վազգեն ՕՎՅԱՆUnknownnoreply@blogger.comBlogger79125tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-47461084475833175932018-08-04T01:52:00.001-07:002018-08-04T01:52:51.533-07:00ԿԱՇԱՌԱԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_uP3lecmRcXD8BshsOKheBwtSkDiMiSAuu5nEJFRuWZNoAO2ASzn18zbgAIhfcun3zF4LZmPQpT3IErw4OpLbtpnOuqaD6PR2tw_TpsMAXw-2H5zWMJeOqaawe0YNLUIkQywDxWIIOSI/s1600/Shun+ev+Aghves.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="300" data-original-width="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_uP3lecmRcXD8BshsOKheBwtSkDiMiSAuu5nEJFRuWZNoAO2ASzn18zbgAIhfcun3zF4LZmPQpT3IErw4OpLbtpnOuqaD6PR2tw_TpsMAXw-2H5zWMJeOqaawe0YNLUIkQywDxWIIOSI/s1600/Shun+ev+Aghves.jpg" /></a></div>
- Մեղադրյալ Քուչի, արդյոք ճի՞շտ է, որ հավաբնի դուռը բացելուց առաջ աղվեսից մեծ գումար ես վերցրել։<br />
- Տեր դատավոր, դա իմ հասցեին կեղտոտ զրպարտություն է։<br />
- Մեղադրյալ աղվես, ամբաստանյալ Քուչին ձեզանից որքա՞ն գումար է վերցրել։<br />
- Տեր դատավոր, դա բացարձակ զրպարտություն է։<br />
- Բողոքատու աքլոր, դուք ի՞նչ կասեք։<br />
- Ես հաստատում եմ՝ Քուչին աղվեսից կաշառք է վերցրել։<br />
- Վկաներ ունե՞ք։<br />
- Ունեմ, տեր դատավոր։<br />
- Իսկ որտե՞ղ են նրանք։<br />
- Աղվեսի փորում քուջուջ են անում։<br />
<br />
-----------------------------------------------------<br />
<br />
ՎԱԶԳԵՆ ՕՎՅԱՆԻ այս առակը գյումրեցի բանաստեղծուհի ՀԱՍՄԻԿ ՎԱՐՈՍՅԱՆԻ չափածո ներկայացմամբ։<br />
<br />
ԿԱՇԱՌԱԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆ<br />
(ըստ Վազգեն Օվյանի համանուն առակի)<br />
<br />
Միշտ հաղթող է լինում սուտը,<br />
Երբ շատ խորն է ստի տուտը,<br />
Ու թե դուք ինձ չեք հավատում,<br />
Լսեք առակն ինչ է պատմում։<br />
Մեղք էր գործել պահակ Քուչին,<br />
Թե չէ, իրոք, հանաք բան չի,<br />
Որ աղվեսը լոկ իր ջանքով<br />
Բակ խցկվի էդ հնարքով։<br />
Բայց դե հիմա ու՞մ ինչ ասես.<br />
Տնից էր գողն՝ արի ու տես,<br />
Որ աղվեսը հենց բակ մտավ,<br />
Հավանո՛ցը իսկույն գտավ։<br />
Ու սրատես քաջ աքլորը<br />
Աչքով տեսավ էս բոլորը,<br />
Թե գլխակեր անաբուռը<br />
Հենց որ Քուչին բացեց դուռը,<br />
Փողը ինչպե՞ս բուռը դրեց,<br />
Ու էդ գողին մեջտեղ հրեց։<br />
Աղմուկն ընկավ հավախուցը,<br />
Ու չօգնեցին քաջ աքլորի ո՛չ կտուցը,<br />
Ո՛չ ճանկերն ու ծղրտոցը.<br />
Հավ չմնաց հավանոցը։<br />
Եվ Աքլորը նույն առավոտ<br />
Գնաց ուղիղ քննիչի մոտ։<br />
Երկուսին էլ բերին ատյան,<br />
Որ դատ անեն ու դատաստան։<br />
Դատավոր Գայլն ասաց հուզված՝<br />
Վրդովմունքից ձայնը խզված.<br />
-Ամբաստանյա՛լ Քուչի, ասա՛,<br />
Ի՞նչ գումար է տվել քեզ սա։<br />
-Ոչ մի կոպեկ, տե՛ր դատավոր,<br />
Երդվում եմ սուրբ պատվով իմ հոր.<br />
Չարախոս է էս ծաղրածուն,<br />
Զառանցա՜նք է, զրպարտությու՜ն։<br />
-Հիմա, Աղվե՛ս, դե դու ասա՝<br />
Մեղադրյալ Քուչին փեսա<br />
Ինչքա՞ն գումար է ստացել,<br />
Որ քո առաջ դուռ է բացել։<br />
Ի՞նչ գումար, տե՛ր... հիմարությու՜ն,<br />
Սու՜տ է, կեղտոտ զրպարտություն։<br />
-Դու՞ք ինչ ունեք ասելու նոր,<br />
Բողոքարկու՛ պարոն Աքլոր։<br />
-Տե՛ր դատավոր, նոր բան չունեմ.<br />
Ինչ ասել եմ՝ էլի նույնն են.<br />
Կաշա՛ռք տվեց աչքիս ի տես,<br />
Էս աղվեսը՝ պիղծ, աներես,<br />
Ու Քուչին էլ դուռը բացեց,<br />
Անիծվածին հավնոց գցեց։<br />
Լա՜վ...Վկաներ ունե՞ք. ու՞ր են,<br />
Թող դատարան հիմա բերեն։<br />
Հա՛, բա չունե՞մ, այն էլ ինչքա՜ն,<br />
Բայց թե ինչպե՞ս դատարան գան,<br />
Երբ քուջուջ են անում խորում՝<br />
Սրտամեռի անտակ փորում։<br />
<br />
10. 07. 2018թ.</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-70445543867556156652018-08-04T01:44:00.000-07:002018-08-04T01:44:54.662-07:00ԳԱՌՆ ՈՒ ԳԱՅԼԸ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhmSp_r-TllkkrvfWLEs8HekI-KeGgYMFNobc5IVi8Bi4CrenzHkceJrswssYmiZFmgT9Ao6cc0wKS0RVZYWrgamgjYw53RUuEYdibZ7hwifBjUBi_ROC5ZZxcF_Y_I-WQxYGmApL3yxJs/s1600/Gayl+ev+Gar.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="369" data-original-width="561" height="210" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhmSp_r-TllkkrvfWLEs8HekI-KeGgYMFNobc5IVi8Bi4CrenzHkceJrswssYmiZFmgT9Ao6cc0wKS0RVZYWrgamgjYw53RUuEYdibZ7hwifBjUBi_ROC5ZZxcF_Y_I-WQxYGmApL3yxJs/s320/Gayl+ev+Gar.jpg" width="320" /></a></div>
Այս առակում պատահեց հակառակը՝ գառը կանգնեց գայլի դիմաց ու սկսեց հայհոյել.<br />
- Ա՛յ դու սրիկա գայլի լակոտ, այդ ի՞նչ իրավունքով ես հարձակվել հոտի վրա, պոկել իմ ցեղակիցների փափուկ դմակները։<br />
- Ներիր, գառնուկ ջան,- պատասխանեց գայլը,- եթե ճիշտն ես ուզում իմանալ, ես սկի մսակեր էլ չեմ:<br />
- Քո եղբայրը հո մսակե՞ր է։<br />
- Ես մորս միակ զավակն եմ։<br />
- Քո հայրը…<br />
- Իմ հայրը քաղցից մեռավ։<br />
- Ուրեմն՝ քո քեռին է։<br />
- Ես քեռի չունեմ:<br />
- Ձենդ կտրի՛ր, ավազա՛կ,- գոչեց գառը,- հիմա քո մսակեր ցեղակիցների ոխը քեզնից կառնեմ։<br />
Գայլը թակարդում էր…<br />
<br />
-----------------------------------------------------<br />
<br />
ՎԱԶԳԵՆ ՕՎՅԱՆԻ այս առակը գյումրեցի բանաստեղծուհի ՀԱՍՄԻԿ ՎԱՐՈՍՅԱՆԻ չափածո ներկայացմամբ։<br />
<br />
ԳԱՌՆ ՈՒ ԳԱՅԼԸ<br />
(ըստ Վազգեն Օվյանի համանուն առակի)<br />
<br />
Այս առակում՝ ոնց պատահեց՝<br />
Գառը գայլի ճամփան փակեց.<br />
Չէր մոռացել դեռ հերվանը՝<br />
Ցեղի գլխին եկած բանը,<br />
Թե ոնց անմեղ էն գառանը,<br />
Անտառ տարավ հոգեհանը։<br />
Գառը բեկ-բեկ ձայնը զլեց,<br />
Գայլին մի լավ թքեց-մրեց.<br />
-Մի դու մտիկ՝ էս լակոտին,<br />
Աչք է տնկել մեր սուրբ հոտին,<br />
Դմա՞կ է պետք, արջինը կեր,<br />
Բերանիդ մեջ մեր հա՞մն է դեռ։<br />
-Ների՛ր, գառնու՛կ, ոտդ պաչեմ,<br />
Ախր սկի մսակեր չեմ։<br />
-Է, եղբայրդ էր՝ փուչ կաթնակեր,<br />
Գնա, նրան իմ ոտը բեր։<br />
-Մինուճար եմ, չունեմ եղբայր։<br />
-Դե ուրեմն գայլն էր քո հայր։<br />
Հա՞յրս... ավա՜ղ, մեռավ սովից։<br />
-Ա՜խ, ուզում ես խաբե՞լ նորից։<br />
Լա՛վ, քեռիդ էր...<br />
-Քեռի չունեմ...<br />
-Ոխը քեզնից ես կհանեմ.<br />
Չեմ մոռացել մեր հին դարդը,<br />
Քեզ համար է էս թակարդը։<br />
Ասավ, գայլին գլխով հրեց<br />
Ու թակարդը վրա բերեց։<br />
Բա՜, էսպիսի վախճան էլ կա,<br />
Ու սպասիր Աստծո դատին,<br />
Նետած քարդ մի օր կգա,<br />
Ուղիղ կտա քո ճակատին։</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-41217301935343915632018-08-04T01:32:00.001-07:002018-08-04T01:53:44.092-07:00ԹՌՉՈՂ էՇԸ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDLVXrwPAEY9LA9eJZ6tkAlExOL-nqY78w07sIy3cgyDhU-6o204LkgfJKSDAMzfWi0cSl_3tGevqxSYVq2KC4gzM8Q1Jnqhj7vcUKUdTltFXBaDOJ7M38BGVY3-B59D9OiAemLxbP6Oo/s1600/Trcogh+Esh.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="429" data-original-width="550" height="249" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDLVXrwPAEY9LA9eJZ6tkAlExOL-nqY78w07sIy3cgyDhU-6o204LkgfJKSDAMzfWi0cSl_3tGevqxSYVq2KC4gzM8Q1Jnqhj7vcUKUdTltFXBaDOJ7M38BGVY3-B59D9OiAemLxbP6Oo/s320/Trcogh+Esh.jpg" width="320" /></a></div>
Էշը որոշեց թռչել: Կանգնեց ժայռի կատարին, գլուխ տվեց ստորոտում կանգնած կենդանիներին, որոնք եկել էին իր թռիչքը դիտելու, և ասաց.<br />
- Բավական է որքան ապրել եմ էշավարի, խաբվել մի բուռ գարիով ու տնքացել ծանր բեռան տակ։ Ես հիմա կապրեմ արծվավարի։<br />
Եվ, ինչպես պատահում է հեքիաթներում, էշը թռավ ժայռից, պտույտներ գործեց օդում... բայց, ինչպես լինում է առակներում, ընկավ ժայռի տակ ու ջարդվեց։<br />
- Ապուշ,- գլուխն օրորեց փիղը,- ախր այդ ի՞նչ քամի փչեց գլխիդ:<br />
- Ծնվել եմ էշ, ապրել եմ էշ, մեռնում եմ որպես արծիվ,- պատասխանեց էշը և ավանդեց հոգին՝ որպես ավանակ։<br />
<br />
-----------------------------------------------------<br />
<br />
ՎԱԶԳԵՆ ՕՎՅԱՆԻ այս առակը չափածո և յուրօրինակ ներկայացրել է գյումրեցի բանաստեղծուհի ՀԱՍՄԻԿ ՎԱՐՈՍՅԱՆԸ<br />
<br />
ԹՌՉՈՂ ԷՇԸ<br />
(ըստ Վազգեն Օվյանի համանուն առակի)<br />
<br />
Հոգնել էր շատ ավանակը,<br />
Ծռմռվել էր բեռան տակը<br />
Ու մտածեց իրեն-իրեն.<br />
«Ո՞վ է էս փուչ կարգը դրել՝<br />
Արծիվն՝ օդում թևերը բաց,<br />
Իսկ ես՝ անվերջ մեջքս ծռա՞ծ»։<br />
Եվ որոշեց ինքն էլ թռչի.<br />
Հերիք եղավ հողին կառչի։<br />
Թող բոլորն էլ մինչ օրվա կես,<br />
Լինեն ցատկին ականատես։<br />
«Դարն էկել է թռչող էշի,<br />
Բավ է մարդն իր էշը քշի,<br />
Թող դաս լինի և ուրիշին,<br />
Երբ պատմական օրն այս հիշի»։<br />
Եվ էշն ահա կեսօրին հենց<br />
Բարձր ժայռի ծայրին կանգնեց,<br />
Ու իշու պես՝ ծանր ու մեծ,<br />
Ոտքը դեպի ձորը մեկնեց,<br />
Ուր անհամբեր շատ գազաններ՝<br />
Մի մասը՝ դեմ, մյուսը՝ թեր,<br />
Ցածում կանգնած սպասում էին,<br />
Թե էդ թշվառ, անմիտ խեղճը<br />
Ինչպե՞ս կտա ինքն իր վերջը։<br />
Ու էշն ասաց՝ նայելով ցած.<br />
-Ասեմ հիմա բացեիբաց,<br />
Թող էլ խոսքս շատ չերկարի.<br />
Բավ է ապրել իշավարի,<br />
Խաբով ուտել մի բուռ գարի,<br />
Ու քար քաշել ամբողջ տարի,<br />
Տնքալ ծանր բեռների տակ.<br />
Քաշածս ի՞նչ է՝ էսպես էլ կյա՞նք։<br />
Լավ է ապրել արծվավարի.<br />
Տերը բարին թող կատարի...<br />
Այս ասելն էր՝ մեկից թռավ,<br />
Օդում չորս-հինգ պտույտ արավ,<br />
Ու բախվելով քարերին տաք՝<br />
Ջարդված ընկավ մի ժայռի տակ։<br />
-Ապու՜շ,- փիղը վիզն օրորեց,<br />
Ասա՝ խելքիդ ի՞նչ էր փչեց,<br />
Ապրում էիր իշավարի,<br />
Քեզ ո՞վ ասաց՝ օդում պարի։<br />
-Ծնվել եմ էշ,<br />
Ապրել եմ էշ,<br />
Մեռնում եմ հանց արծիվ խենեշ,-<br />
Էշն իրենը էլի պնդեց<br />
Ու նոր հոգին իր ավանդեց։<br />
-Էշը՝ արծի՞վ... Ա՜յ քեզ տափա՜կ.<br />
Մեկ է՝ մեռար հանց ավանակ...<br />
<br />
09. 07. 2018թ.</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-44627775853687702662018-07-26T08:14:00.000-07:002018-07-26T08:14:55.841-07:00Արցախի արծիվը<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div style="text-align: right;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZzOjuQmQTKzFWgs8AzDzb6KshjguHVZc7D_7nc6DHwRHVTx7o0YHou7hXFN2AT9E7C3GGVq3TUIG4fbCYiWOE6MUmyg-danUWqWVs06I9v4xX4O1t98A0eIOhomScIcr-iQabBmrL3YE/s1600/Hasmik+Varosyan.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="265" data-original-width="265" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZzOjuQmQTKzFWgs8AzDzb6KshjguHVZc7D_7nc6DHwRHVTx7o0YHou7hXFN2AT9E7C3GGVq3TUIG4fbCYiWOE6MUmyg-danUWqWVs06I9v4xX4O1t98A0eIOhomScIcr-iQabBmrL3YE/s1600/Hasmik+Varosyan.jpg" /></a></div>
Օ՜, Տե՛ր իմ, տու՛ր ինձ ուժ ու զորություն,</div>
<div style="text-align: right;">
Որ ճանապարհին ինձ չկորցնեմ,</div>
<div style="text-align: right;">
Տու՛ր իմ մտքերին այնքան խորություն,</div>
<div style="text-align: right;">
Արդարությունս արդարացնեմ։ </div>
<div style="text-align: right;">
<b>Վազգեն Օվյան</b></div>
<br />
Ողջույն, սիրելի՛ ընկերներ։ Մեր վերջին հանդիպումը իմ էջում եղել է հուլիսի ութին։ Ասեմ, որ պասիվությունս հարգելի էր և գուցե անորոշ ժամանակով շարունակվեր, եթե մի առիթ չստիպեր ինձ՝ կրկին ներկայանալու ձեզ։ Ի դեպ, մշակութային կյանքն ինձ մշտապես հետաքրքրել է, և ես համացանցի տարբեր աղբյուրներով բացակայությանս օրերին ժամանակ եմ գտել հաղորդակից դառնալու այդ ոլորտի հին ու նոր կարևոր իրադարձություններին։ Եվ ահա պատահաբար հանդիպեցի Արցախի տաղանդավոր գրող, եգիծաբան, հրապարակախոս Վազգեն Օվյանի ստեղծագործություններին։<br />
<br />
Այնքան արդիական էին հնչում դրանք, որ ասես գրողը հենց նոր էր հեռացել գրասեղանից։ Հետաքրքրությունս ավելի մեծացավ, երբ ծանոթացա նրա անցած գրական ճանապարհին։ Եվ որքան շատ բան իմացա այդ մասին, այնքան ինձ մեղավոր զգացի։ Ասեմ՝ ինչու։ Ակամա զուգահեռ անցկացրի նրա ապրած ժամանակաշրջանի և ներկայիս գրական կյանքի միջև։ Այսօր բնավ էլ հերոսություն չէ, և ոչ մեկին չես զարմացնի քո բացախոսությամբ։ Բայց զարմանալու բան կա, այնուամենայնիվ, չափազանց հեշտ է մեր օրերում «համարձակ գրող դառնալը», մանավանդ ՖԲ-ի ստեղծագործողներիս համար ո՛չ գրաքննություն կա, ո՛չ քննադատ, ոչ էլ գոյատևելու խնդիր ես լուծում քո գրչով։ Գրի՛ր՝ ինչ ուզում ես և ինչքան ուզում ես։ Գրի՛ր, նույնիսկ երբ գրելու շնորհք չունես, միայն թե կարողացի՛ր հոգալ տպագրության հետ կապված ծախսերդ։ Գրի՛ր ու ինքդ քեզ ուրախացի՛ր, որ գրող ես...<br />
<br />
Սարսափելի է, երբ զգում ես, որ ոմանց մոտ գրելը դարձել է ինքնանպատակ մի զբաղմունք, ասենք՝ արևածաղիկ չրթելու նման մի բան, երբ պարզապես աղբն է ավելանում, իսկ պատասխանատվությունը կորչում է գրողի ծոցը։ Հավատացե՛ք՝ այս պարագայում այնքան էլ կարևոր չէ՝ կարդացող ունե՞ս, թե՞ ոչ։ Չափազանց «տխուր» զավեշտ է, երբ զուգահեռներդ տանում են խորհրդային կարգերում ստեղծագործող մեր անվանի գրողներին, մասնավորապես նրանց, ովքեր ապրել ու ստեղծագործել են Լեռնային Ղարաբաղում։ Պատկերացնո՞ւմ եք։ Մի ծայրահեղությունից՝ մյուսը, մի ողբերգությունից՝ մյուսը։ Ու մտածում ես՝ այսքա՜ն էլ էժանանա՞լ կլինի. չէ՞ որ գրողն այն մարդն է, որին մի ժամանակ ակնածանքով, անգամ երկյուղածությամբ էին մոտենում։ Հիշեցի իմ տարեց ընկերներից մեկի պատմածը.«Գնում երկար կանգնում էինք գրողների միության դուռը, որպեսզի մի գրող դուրս գար, ու մեր աչքերով տեսնեինք նրան»։<br />
<br />
Այո՛, ես մեղավոր եմ զգում ինձ։ Միակ արդարացումս այն է, որ գրելու պահանջն զգացել եմ՝ անկախ իմ կամքից, ու չեմ կարողացել չգրել։ Բայց գրելու պահանջն ուրիշ է, որպես գրող ներակայանալը՝ ուրիշ։ Ինչևէ։ Այս ֆոնի վրա առավել վեհանում է Վազգեն Օվյան գրողի և ԽԻԶԱԽ ՄԱՐԴՈՒ կերպարը։ Կներեք, որ մի փոքր հեռացա բուն ասելիքիցս։<br />
<br />
Ո՞վ է Վազգեն Օվյանը։ Ավելի լավ է՝ խոսքը տանք նրան. «Երևի հարևանները ճիշտ էին զարմացել. մա՞րդն էլ էդքան «աչքածակ» լինի։ «Ախր ո՞նց կլինի՝ բանաստեղծ, արձակագիր, երգիծաբան, լրագրող, դրամատուրգ, քննադատ, ֆելիետոնիստ... Ի՞նչ իրավունքով է Վազգեն Օվյանը զավթել գրականության բոլոր ժանրերը։ Գրականությունը նրա հոր սեփականությո՞ւնն է, թե՞ պապի կալվածքը»։ Ես ընդունեցի նրանց արդարացի բողոքներն ու սկսեցի գրել նաև կինոսցենարներ ու լիբրետոներ՝ օպերայի ու բալետի համար»։ Այս պատառիկը նրա երգիծական ինքնակենսագրականից է։<br />
<br />
Հիմա հանգիստ թողնեմ գրողին ու շարունակեմ ինքս։ Նպատակս ամենևին էլ Վազգեն Օվյանի կյանքի ու ստեղծագործական գործունեության համապարփակ բնութագիր տալը չէ։ Այդ համարձակությունը կունենամ գուցե, երբ խորապես ծանոթ կլինեմ նրա ստեղծագործական ողջ ժառանգությանն ու հենց իրեն՝ Վազգեն Օվյան բացառիկ երևույթին։ Այսօր պարզապես ուզում եմ մի քանի խոսքով ներկայացնել այն ժամանակաշրջանը և քաղաքական մթնոլորտը, որոնց պայմաններում ստեղծագործելն ու անգամ գոյատևելը, անտարակույս, հերոսության նման մի բան էին։<br />
<br />
Մեր սերնդակիցներին դժվար չէ պատկերացնել, թե խորհրդային կարգերում ապրող գրողն ինչ համարձակություն պիտի ունենար, որ, մեղմ ասած, քննադատորեն (էլ չեմ ասում՝ սատիրայի լեզվով) խոսեր արատավոր երևույթների մասին, որոնք խորունկ արմատներ էին գցել բոլոր ոլորտների վերնախավի մեջ, երբ ազգայինի յուրաքանչյուր դրսևորում որակվում էր իբրև ազգայնամոլություն՝ հնարավոր բոլոր ծանր հետևանքներով, երբ ազգերի միջև տարածքային սահմաները հարաբերական էին, և բոլոր ազգերն իրար «բարեկամ» էին՝ անկախ ունեցած վիճելի խնդիրներից և պատմության թելադրած թշնամանքից։ Եթե սրան էլ գումարենք Լեռնային Ղարաբաղում ապրելու հանգամանքը, ապա առավել քան նկատելի կդառնա այն հեղձուկ մթնոլորտը, որ շատերին ստիպեց ճարահատ թողնել իրենց դրախտային երկիրն ու գոնե կրթության խնդիրը հոգալ հայրենիքից դուրս։<br />
<br />
Հայ մշակութային կյանքը կաթվածահար էր եղել, գրեթե դադարել գործելուց, արվեստի ու գրականության յուրաքանչյուր փայլատակում խեղդվում էր խավարի ճիրաններում։ Ադրբեջանը քայլ առ քայլ ջանում էր ջնջել հայկականության հետքերը՝ հենց հայի հայրենիքում։ Ամեն ինչ կառուցված էր սին գաղափարախոսության հիմքի վրա, որը ծառայում էր ոչ թե ժողովրդի բարեկեցությանն ու կրթական մակարդակի բարձրացմանը, այլ սոսկ գաղափարական միակարծության արմատավորմանը։<br />
<br />
Համաձայնեք, որ իսկապես հերոսություն էր Արցախում մնալն ու ստեղծագործելը։ Վազգեն Օվյանը, սակայն, ձուլված էր իր հող ու ջրին և խիզախորեն մարտի դաշտ էր նետվել՝ լույս վառելու խավարում։ Նա գրականություն էր ստեղծում՝ այս բառի բոլոր իմաստներով, և այն էլ այն մթնոլորտում, երբ գաղափարը նույնացված էր կաղապարի հետ, ու այդ կաղապարն այնքան նեղ էր, որ շնչելու հնարավորություն չէր տալիս։ Ամեն ինչ երևում էր ծուռ հայելու մեջ։ Պատմությունը խուլ ու կույր էր ձևանում, և հուդաներն աստված էին դառնում, կռապաշտները՝ Քրիստոս, ճառասանները՝ իմաստուն, և ուր սուտն ու կեղծիքն ուղեկցվում էին ուռաներով ու ծափողջույններով։ Վազգեն Օվյանը թշնամու դեմ շարունակական պայքարից հոգնած ու խավարին բռնադատված արցախցուն վերադարձրեց իր ակունքներին, նրան կապեց մայր հողին, ուր Նոյն առաջին անգամ խաղող էր տնկել։ Նա իսկապես «Լուսավորչի կանթեղ էր», ինչպես նկատում է Վահրամ Աթանեսյանը, որ վառվեց Արցախի լեռներում։ Նա ապացուցեց, որ արծիվը չի կարող հավ դառնալ, որի թռիչքի բարձրությունը սահմանափակվում է թառով։ Արծիվը լեռներում է ծնվել և իրեն ծնող լեռների պես խրոխտ է ու վեհապանծ։ Նա, կանգնել էր ազգային ակունքների մոտ, և Շեքսպիրի հերոսի նման համարձակորեն տալիս էր, «Լինել թե չլինել» հարցի պատասխանը։ Դա մեկն էր՝ ԼԻՆԵԼ։<br />
<br />
Վազգեն Օվյանը հաստատեց նաև մեկ այլ ճշմարտություն. հողն ու հայրենիքը սոսկ նրա համար չեն, որ պարզապես փառաբանես ու երգեր հորինես նրա մասին։ Դրանք ինքնին երգ են ու բանաստեղծություն, որ ապրում են հոգու մեջ՝ ձուլված նրա հետ։ Դրանք որքան երկրային են, նույնքան՝ երկնային՝ հոգևոր, և արյան ու ավշի հետ փոխանցվել են սերնդեսերունդ, դարձել ապրելու նախապայման։ Արցախի ամեն մի պատառ հող կարող է հիշեցնել քեզ քո ինքնության, քո կենսագրության մասին։ Նա «կենաց հացի» հող է, և նրան դիպչելիս յուրաքանչյուր պահ կարող ես հեթանոս հայի գինու կարաս հայտնաբերել ու անցյալի փառքի նշխարներ։ Օվյանի մտապատկերում հայրենիքը ներկայանում է տարակերպ դրսևորումներով, զգացմունքների տարաբնույթ հորձանքներով՝ սեր, խանդաղատանք, կարոտ, հպարտություն, նաև՝ ցասում, կործանարար հրաբուխ, երբ փորձում են ոտնահարել նրա սրբություններն ու իրավունքները.<br />
<br />
Այս Ղարաբաղն է՝<br />
Հեթանոս ու հին.<br />
Նոյի տապանից թռած աղավնին<br />
Տեղ է որոնում իջնելու համար,<br />
ԵՎ տեղն այդ եղավ կատարն այն լեռան,<br />
Որ Գտիչ վանքը պիտի բարձրանար։<br />
<br />
Նա խստորեն նախազգուշացնում է Ղարաբաղին աչք տնկած թշնամիներին.<br />
<br />
Այս Ղարաբաղն է.<br />
Եվ զգույշ մի քիչ՝ հրաբուխն հանգած<br />
Կարող է հանկարծ<br />
Քո ոտքերի տակ բորբոքվել նորից...<br />
...Եվ մի քիչ կամաց. հողն ականջ ունի,<br />
Ձայներ է բերում, ձայներ է տանում,<br />
Մեր պապերն իրենց գերեզմաններից<br />
Կարող են գոռալ՝<br />
Այդ ի՞նչ եք անում...<br />
<br />
Անգամ քաղաքական դաժան իրողությունները չեն սասանում գրողի հավատը՝ վաղվա օրվա հանդեպ։ Օվյանը գրիչը թաթախում է կյանքի մեջ և տալիս իրականության ճշմարիտ նկարագիրը։ Նրա քննադատությունը ուղղված չէ լոկ արատավոր երևույթների բացահայտմանը, այլ ունի հաճախ կոնկրետ հասցեատերեր, այսինքն՝ հասցեական է, և դժվար չէ կռահել, թե ում է ուղղված պարսավանքի սպանիչ նետը։ Եթե ընդհանրացնենք, ապա դրանք Արցախը դավաճանորեն Ադրբեջանին հանձնողներն են կամ թրքացեղ ազերիներն ու թրքաբարո յուրայինները։ Դարձյալ մեջ բերեմ Վահրամ Աթանեսյանին. «Տուժում է ինքը, բայց շահում է ժողովուրդը»...<br />
<br />
Օվյանի գրիչն առանձնապես սպանիչ է, ֆելիետոններում, առակներում ու հեքիաթներում։ Ինձ ավելի շատ հետաքրքրեցին նրա առակները, որոնցից երկու տասնյակը համարձակվեցի ներկայացնել բանաստեղծական իմ մեկնաբանությամբ՝ նախապես ստանալով մեր շատ սիրելի Վարդգես Օվյանի՝ գրողի որդու թույլտվությունը։ Վաղվանից ես դրանք կներկայացնեմ ձեր դատին, սիրելի՛ ընկերներ։ Օվյանի գրիչը բոլոր ժամանակների համար է. կարող են հին հասցեատերերին փոխարինել նորերը՝ մանավանդ որ չի թուլացել դրանց արդիական հնչեղությունը։ Կարդացե՛ք ու նրանց մեջ ինքնե՛րդ ճանաչեք նաև մեր ժամանակի հերոսներին։<br />
<br />
<div style="text-align: right;">
ՀԱՍՄԻԿ ՎԱՐՈՍՅԱՆ<br />
<a href="https://www.facebook.com/hasmik.varosyan.35/posts/2223524567867020?comment_id=2223725544513589&notif_id=1532613745043571&notif_t=feed_comment_reply">Hasmik Varosyan - ԱՐՑԱԽԻ ԱՐԾԻՎԸ</a></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-18521430880292098862018-02-07T11:54:00.001-08:002020-03-22T14:24:42.487-07:00Հեքիաթ փառամոլ էշի մասին<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEinhkSVMIvmG1A2GNiVoXoFwtnxGj2n8i7peQMO2NCXJw7hui1hHs89f6vU6DuvlqovD2hcLaMM9eUZ0qSAIgtDaako4gd3UdARHFpIuR3svETIMAJghosgg4g2TiZQhMnnXcTQygI3DMs/s1600/Avanak-Heqiat+Eshi+masin.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="809" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEinhkSVMIvmG1A2GNiVoXoFwtnxGj2n8i7peQMO2NCXJw7hui1hHs89f6vU6DuvlqovD2hcLaMM9eUZ0qSAIgtDaako4gd3UdARHFpIuR3svETIMAJghosgg4g2TiZQhMnnXcTQygI3DMs/s320/Avanak-Heqiat+Eshi+masin.jpg" width="269" /></a></div>
Ես այս հեքիաթն իմ պապից եմ լսել,<br />
Իմ պապն՝ իր պապից, սա էլ՝ իր պապից,<br />
Հեղինակն ո՞վ է, դժվար է ասել...<br />
Բայց եկեք հիմա չշեղվենք ճամփից,<br />
Այսպես սկսենք.<br />
Ժուկով ժամանակ<br />
Կար մի ավանակ,<br />
Ուտում էր գարի,<br />
Առանց պատճառի<br />
Զռռում, խռնչում,<br />
Առյուծի նման,<br />
Բայց էշավարի<br />
Մեկ-մեկ մռնչում:<br />
Դե էշ էր, էլի, երբ տեղն էր գալիս,<br />
Վազում՝ մոխրի մեջ թավալ էր տալիս,<br />
Տնկում էր պոչը, ձայներ արձակում<br />
Եվ ուրախանում...<br />
Իր էշությունն էր մի խոսքով անում:<br />
<br />
Պատահեց այնպես, որ առյուծ արքան*<br />
Մի չար դիպվածով իր թախտից ընկավ,<br />
Ավանդեց հոգին:<br />
Գայլն ու աղվեսը, օգտվելով պահից,<br />
Ճիշտ ժամանակին,<br />
Առաջ քաշեցին մեր ավանակին<br />
Ու նստեցրին արքայի գահին:<br />
Դա չար կատա՞կ էր,<br />
Թե՞ անմիտ դիպված,<br />
Ախր այս բանը որտե՞ղ է լսված,<br />
Որ հաստագլուխ մոխրաթավալին,<br />
Այդ շաշ տավարին<br />
Տանեն ու դնեն արքայի գահին,<br />
Ասեն՝ գիտության օվկիանոս ու ծով,<br />
Կբարեհաճե՞ք ելույթ ունենալ<br />
Հեռուստացույցով,<br />
Լավ սևացնել փլան-փստանին,<br />
Հետո ընդունել այսինչ դեսպանին,<br />
Քնքուշ սեռի հետ պարել մի քիչ վալս<br />
Ու հրավիրել պրես-կոնֆերանս...<br />
<br />
Ավանակին էլ այդ էր հարկավոր,<br />
Իրեն հռչակեց մեծն թագավոր,<br />
Թքեց դարմանի ու խոտի դեզին,<br />
Աղվեսին կարգեց առաջին վեզիր,<br />
Գայլին՝ փոխարքա,<br />
Կատվին՝ զորապետ,<br />
Դոդոշին՝ դպիր ու սենեկապետ,<br />
Խլուրդին դրեց երկրորդ տեղակալ<br />
Ու պորտֆել տվեց մինիստրական,<br />
Եվ բժշկապետ առնետից սարքեց,<br />
Ցեղակից ջորուն ծովակալ կարգեց,<br />
Հետո արձակեց մի հրովարտակ.<br />
- Իմ իշխանության, իմ դրոշի տակ<br />
Թե այծ, թե ոչխար և թե բորենի՝<br />
Որտեղ էլ լինեն, ով էլ որ լինի -<br />
Թե վագր, թե փիղ, թե շուն և թե մուկ՝<br />
Ունեն հավասար ձայն ու իրավունք:<br />
Գոմեշն ու եզը պիտի աշխատեն,<br />
Վար ու ցանքս անեն, ճանապարհ հարթեն,<br />
Իսկ ուղտը և ձին բեռ տանեն-բերեն,<br />
Իմ հրահանգով միշտ ղեկավարվեն,<br />
Ապրեն բոլորն էլ խաղաղ ու անքեն,<br />
Նորին էշությանն հարգեն ու պատվեն:<br />
<br />
Եվ այնուհետև արքայից-արքան<br />
Խորհուրդ գումարեց թագավորական -<br />
Իբր վագրը՝ այդ նենգ սրիկան,<br />
Հանցանք է գործել հակապետական,<br />
Հովազը գող է աշխարհին ի տես,<br />
Ծուռթաթ արջուկը՝ ծպտված լրտես,<br />
Հապա գետաձի՜ն. նստել է գետում<br />
Եվ տերության դեմ կոչեր է նետում<br />
Ու դաշնակցում է կոկորդիլոսին,<br />
Այդ նացիոնալիստ ստոր միմոսին:-<br />
Այստեղ մեր էշը զռռաց արխային,<br />
Մի նոր որոշում հանեց էշային.<br />
- Մենք նրանով ենք աշխարհում արդար,<br />
Որ չենք ընդունում ոչ մի գաղափար,<br />
Մեր մեծ իդեալն է իմ կաղապարը,<br />
Թող կորչի հավետ այն գաղափարը,<br />
Որ իշխում է մեր ուղեղին, մտքին,<br />
Եվ թուլացնում մեր անմահ ոգին...<br />
Կորչե՛ մտքերի հին գեշությունը,<br />
Կեցցե՛ն էշերը և էշությունը:<br />
<br />
Եվ ավանակը էշությամբ իր բաց՝<br />
Շատ հեռուն գնաց.<br />
Նորին մեծություն իրեն հռչակեց,<br />
Մեծ կոչումներ ու տիտղոսներ ճանկեց.<br />
Դարձավ գիտնական՝<br />
Ակադեմիկոս, փայլուն հռետոր,<br />
Աշխարհում որքան<br />
Շքանշաններ ու մեդալներ կան,<br />
Հավաքեց, բերեց,<br />
Իր կրծքին շարեց*<br />
Եվ այսպես ճառեց.<br />
- Ինչքան խոսք ունեմ՝ դարձնել հատորներ,<br />
Արձանս տնկել<br />
Քաղաքներում մեր:<br />
Երբ ականջներս ես թափահարեմ,<br />
Դուք պարտավոր եք ինձ ծափահարել,<br />
Ձեզ համար թանկ է իմ խռնչյունը,<br />
Պոչիս շարժումը և մռնչյունը,<br />
Ես ձեր հավատն եմ, աստվածը փրկիչ,<br />
Ձեր տիրակալը՝ Էշ Ավանակիչ...<br />
- Ապրի մեր արքան,- գոչեցին խնդուն<br />
Աղվեսը, գայլը, դոդոշն ու կատուն,-<br />
Ձեզնով հաստատ ու շեն է մեր տունը,<br />
Կեցցե՜ իմաստուն ձեր էշությունը:<br />
<br />
Էշ Ավանակիչ.<br />
Քաղաքական ու ռազմական գործիչ,<br />
Գիտության տաճար,<br />
Եզակի հանճար.<br />
Լրագրերում ու հանդեսներում<br />
Միշտ նրանից են ցիտատներ բերում.<br />
Էշը ասել է. «Գարին լավ բան է,<br />
Հնձելուց առաջ նախ պիտի ցանել»,<br />
Կամ՝ ինչպես ասաց ավանակը մեր.<br />
«Ամեն օր պիտի քնելուց առաջ<br />
Առաջին հերթին շորերը հանել»:<br />
Գոմեշ ու զեբր, սկյուռ ու կատու,<br />
Նրա ճառերն են մի գլուխ կարդում,<br />
Իսկ հնդկահավը նրա անունով<br />
Փքվում է, ուռչում,<br />
Նրա կոչով է մեր աքաղաղը<br />
Ծուղրուղու կանչում...<br />
Եվ ամեն տեղ էլ՝ Ավանակիչը,<br />
Դարի մեծ խիղճը-<br />
Նրա շողով է ծիլը բարձրանում,<br />
Նրա ցողով է միրգը քաղցրանում,<br />
Առուն գետ դառնում,<br />
Գետը դառնում ծով,<br />
Օրը բացվում է նրա զռռոցով:<br />
Եվ ինքն էլ իրեն համեստ է պահում,<br />
Ոչ մի կոչումից չի հրաժարվում՝<br />
Ե՛վ դիպլոմատ է, և՛ հմուտ դեսպան,<br />
Քաղաքագետ է, փորձված տեսաբան,<br />
Արվեստաբան է, գիտության կաճառ,<br />
Ակադեմիայի պատվավոր անդամ,<br />
Խոհուն ղեկավար, գործիչ անթերի,<br />
Դափնեկիր բազում մրցանակների*.<br />
Նա է աշխարհը պահող վեհ սյունը,<br />
Թող կեցցե՜ հավերժ մեր էշությունը:<br />
<br />
Բայց էշը էշ է, գլխին թեկուզ թագ,<br />
Նա իր էշային փառամոլությամբ<br />
Այնքան զռզռաց ու զահլա տարավ,<br />
Որ երկրի վրա պատուհաս դառավ...<br />
Եվ այստեղ ահա գայլն ու աղվեսը<br />
Միտք արին կրկին,<br />
Գահից ցած բերին մեր ավանակին,<br />
Ասացին՝ գնա,<br />
Մոխրում թավալվիր,<br />
Առատ գարի կեր, լենք տուր, ծավալվիր,<br />
Հերիք է որքան քանդես մեր տունը,<br />
Թող կորչի՛ էշը և էշությունը:<br />
<br />
Բայց արի ու տես, որ էշից հետո<br />
Շատ արքաներ են գահ նստել հերթով-<br />
Իրենց նախորդից տգետ ու անգետ՝<br />
Լոկ էշություն են նրանք ժառանգել...<br />
Եվ ամեն անգամ պալատ մտնելիս<br />
Անպայման մեկին քացի են տալիս,<br />
Պոչերն են շարժում, զռռում, խռնչում,<br />
Առյուծի նման, բայց էշավարի<br />
Մեկ-մեկ մռնչում...<br />
1978 թ.<br />
<br />
---------------------------------------------------<br />
<i>* - «Պատահեց այնպես, որ առյուծ արքան...» - Նկատի ունի խորհրդային ղեկավար Ի. Ստալինին:</i><br />
<i>* - «Հավաքեց, բերեց, իր կրծքին շարեց» - Ակնարկում է Լ. Բրեժնևի մեդալասիրությունը:</i><br />
<i>* - «Դափնեկիր բազում մրցանակների» - Ակնարկում է Լ. Բրեժնևի անհամեստությունն ու փառասիրությունը:</i></div>
Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-15995434674197884822017-07-10T10:38:00.000-07:002017-07-10T10:38:18.372-07:00Վախկոտ մարդու հեքիաթը<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjsbqXtm02IiFyJFB99zczuUmFoXUuTU_0gmjTnqQrWukYjzZtboL2m5U2WqesdJZg9A9_pWDnb1-UeCLGv8XCeEVTqPfSkBHB57Rb3LRwaPzkFq0zLBmQM9n1w6Irvv43jIy0gJeQBbGU/s1600/Vakhkot+Mard.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="403" data-original-width="600" height="214" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjsbqXtm02IiFyJFB99zczuUmFoXUuTU_0gmjTnqQrWukYjzZtboL2m5U2WqesdJZg9A9_pWDnb1-UeCLGv8XCeEVTqPfSkBHB57Rb3LRwaPzkFq0zLBmQM9n1w6Irvv43jIy0gJeQBbGU/s320/Vakhkot+Mard.jpg" width="320" /></a></div>
Վախկոտ մարդն ապրելուց այնքան է վախենում, որքան մեռնելուց։ Բարձր շենքերի կողքով չի անցնում. կարող է վերևից մի աղյուս կամ քար ընկնել գլխին։ Փողոցով զգույշ է քայլում, որպեսզի չկոխի ինչ-որ տիկնոջ ոտք, և այդ ինչ-որ տիկնոջ ոտքը հանկարծ դուրս չգա իր պետի կնոջ ոտքը։<br />
Վախկոտ մարդը մեծ հաճույքով նարդի կխաղա, բայց չի խաղում, որովհետև կարող է տանուլ տալ։ Կարող է ժողովներում քննադատել իրենց արհկոմին, բայց չի քննադատում, որովհետև արհկոմի նախագահը պետի հետ ապրում է միևնույն փողոցում։<br />
Վախկոտ մարդը աշխատանքից շուտ է տուն դառնում, որ կինն իրեն չկասկածի դավաճանության մեջ։ Կինո չի գնում, թատրոն չի գնում, գիրք չի ընթերցում, որպեսզի սխալ կարծիք չհայտնի տեսածի, լսածի ու կարդացածի մասին։<br />
Վախկոտ մարդը համարձակորեն զբաղվում է հումակերությամբ, որպեսզի ավելի երկար քարշ տա իր ողորմելի գոյությունը...</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-62300524060293851202017-05-17T02:27:00.001-07:002017-05-17T02:29:06.875-07:00Հորովել<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhhicTQNgMj624Wx3fAQs3R0SpvIVe9bXj00IbFofGKkU0j9WtgZveW23KlUYGL7XVOO5U6xcIPfN5FL3uwo60ESUsMyCZkDQBTGbda7YWMXvhZcUdXZMtxk7OBvd8UWvo4QcNqUT60OD8/s1600/Beautiful-painter-girl-in-red+-+V.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em; text-align: center;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhhicTQNgMj624Wx3fAQs3R0SpvIVe9bXj00IbFofGKkU0j9WtgZveW23KlUYGL7XVOO5U6xcIPfN5FL3uwo60ESUsMyCZkDQBTGbda7YWMXvhZcUdXZMtxk7OBvd8UWvo4QcNqUT60OD8/s320/Beautiful-painter-girl-in-red+-+V.JPG" width="320" /></a>Շաղոտ դաշտերում, շողոտ դաշտերում ես հոտաղ էի։<br />
Մաճկալս ծեր Էր՝ քայլերը երեր ու ձայնը խզված։ Եվ ամեն անգամ, երբ ծոր Էր տալիս իր հորովելը, ես իմ մանկական զրնգուն ձայնով ձայնակցում էի նրա կոշտ բասին.<br />
Արեգակը սարի վրա,<br />
Ոսկե թասը քարի վրա...<br />
- Օրհնվե՜ս,- մաճկալս ժպտում բեղի տակ, թև էր տալիս ինձ.- Շնորհքով մանչ ես, երբ քիչ մեծանաս, քեզանից կարգին մաճկալ դուրս կգա։<br />
Բայց ես չդարձա ոչ կարգին մաճկալ և ոչ էլ կարգին հոտաղ մնացի։<br />
Որտեղից եկավ իմ ծեր մաճկալի սիրուն թոռնիկը, և հորովելս փոխվեց կարոտի ու ալեկոծվեց մանուկ կրծքիս տակ։ Ձայնակցում էի ես իմ մաճկալին, և պատահում էր շուռ էի տալիս երգն ուրիշ ձևով, դուրս էին գալիս եզները լծից, խոփը՝ ակոսից։<br />
Եվ մի օր էլ, երբ կորցրել էի չափն ու սահմանը իմ հորովելի, հատեց մաճկալիս համբերությունը, բարակ ճիպոտը ցած բերեց մեջքիս, գոչեց զայրացած.<br />
- էդ ո՞նց կլինի, այ զուլում լակոտ, իմ հորովելն ու քո հորովելը իրար չեն բռնում։<br />
<br />
է՛հ, ի՞նչ ասեմ քեզ, իմ ծերուկ մաճկալ։ Դու այս աշխարհում շատ բան տեսած մարդ, բայց այդ ինչպե՞ս էր, ինչպե՞ս, որ չէիր ուզում հասկանալ՝ քո հորովելում վարդը թառամել, իմ հորովելում նոր էր կոկոնվում։ Քո հորովելում արևը արդեն թաքնվել, կորել սարի ետևում, իմ հորովելում դեռ նոր էր ծագում։<br />
Դու, իմ հեգ մաճկալ, մայրամուտ էիր, իսկ ես՝ լուսաբաց։<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-8670416588611457292016-10-19T08:13:00.001-07:002016-10-19T08:13:42.255-07:00Մուկը<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxHb3hcvDvB4psA2EWodtuKRj11o3v2rDdyjPIeMlcX5EJXzOZ7K4Bmi0J0DySNaFqf7TYhQ6Y4-PYNX36KtSzRWnLh82x4h_shrXfceF9MGPUkTQ1UG1z3_1asyCFDeQsbYNaoMeQ1So/s1600/0-Muk-nb.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="252" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxHb3hcvDvB4psA2EWodtuKRj11o3v2rDdyjPIeMlcX5EJXzOZ7K4Bmi0J0DySNaFqf7TYhQ6Y4-PYNX36KtSzRWnLh82x4h_shrXfceF9MGPUkTQ1UG1z3_1asyCFDeQsbYNaoMeQ1So/s320/0-Muk-nb.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
- Օգնեցե՜ք...<br />
Տիկին Վարդուհին այնպես ծկլթաց, որ Մակար Ադամիչը շապկանց դուրս թռավ մահճակալից ու նետվեց խոհանոց։<br />
<br />
- Ի՞նչ է պատահել,- հարցրեց նա ու բռնեց կնոջ ձեռքը։<br />
- Մո՛ւկը,- կինը մատով ցույց տվեց խոհանոցի ձախ անկյունը։- Մե՜ծ, շատ մեծ մուկ էր։<br />
<br />
Տիկին Վարդուհին այնպես էր դողում, որ կարծես տեսածը ոչ թե մուկ էր, այսինքն՝ այն մկներից, որ վազվզում են նկուղներում, այլ առնվազն աֆրիկյան ընձառյուծ կամ կոկորդիլոս։<br />
Մակար Ադամիչը շուռ ու մուռ տվեց կաթսաները, նայեց պահարանի ու գազօջախի տակը, կատվի նման մլավեց, բայց շատ անհաջող և, կնոջը հանգստացնելու համար, ասաց.<br />
- Սիրելի՛ս, իսկ գուցե աչքիդ է երևացել։<br />
<br />
- Դու ինձ ինչի՞ տեղ ես դրել,- բարկացավ տիկին Վարդուհին։- Հասկանո՞ւմ ես, թե ինչ ես ասում,- և ոտքը խփեց հատակին։- Այս տանը կամ ես, կամ մուկը։<br />
<br />
Տիկին Վարդուհին հագավ վերարկուն, մի անգամ էլ սպառնալից հայացք ձգեց ամուսնու կողմը և շարժվեց դեպի դուռը։<br />
- Գնում եմ մերոնց մոտ։ Մինչև այդ մուկը չբռնես, չգամ իմ աչքով տեսնեմ, այստեղ չեմ մնա։<br />
Մակար Ադամիչը շուկայից մեկի փոխարեն չորս թակարդ գնեց, լարեց ու դրեց խոհանոցի անկյուններում, սպասեց երկու օր, երեք օր, բայց մուկը չկա ու չկա։<br />
Անցավ մի ամբողջ շաբաթ։ Կարոտեց կնոջը, հավաքեց զոքանչի հեռախոսի համարը։ Տիկին Վարդուհին շատ կարճ կտրեց. «Մինչև մուկը չբռնես, չգամ տեսնեմ... Հասկացա՞ր»։<br />
<br />
Մակար Ադամիչը երկար խորհեց և վերջապես գտավ ելքը։ Պետք է ինչ-որ տեղից կենդանի մուկ գտնել։ Դիմեց հարևան շենքում ապրող ծանոթ տակառագործին, ապա դռնապանին ասաց, որ մուկն իրեն պետք է գիտական փորձերի համար և խոստացավ վարձատրել։<br />
<br />
Երկու օր հետո Մակար Ադամիչը դռնապանից հինգ ռուբլով գնած մուկը տեղավորեց թակարդում, բարձր տրամադրությամբ զանգահարեց կնոջը։<br />
- Դե, սիրելիս, կարող ես շնորհավորել, վերջապես բռնեցի այդ անիծյալ մուկը։ Պատկերացնո՞ւմ ես, կենդանի եմ բռնել։<br />
<br />
Տիկին Վարդուհին ուղղակի ներս խուժեց, տեսավ ցանցե թակարդի մեջ ցատկոտող գազանիկին ու նետվեց ամուսնու գիրկը։<br />
- Սիրելի՜ս, թանկագին կատվի՜կս...<br />
<br />
Բայց այդ պահին հնչեց դռան զանգը, ներս մտավ անծանոթ մի ծերունի ու շատ քաղաքավարի հարցրեց.<br />
- Ներեցեք, սա Մակար Ադամիչի բնակարա՞նն է։<br />
<br />
Ադամիչի լեզուն բերանում ծանրացավ, սառը քրտինքը վրա տվեց.<br />
- Իսկ ի՞նչ եք ուզում։<br />
Ծերունին կաշվե պայուսակից հանեց լրագրի մեջ փաթաթած մի մեծ անոթ, հանդիսավոր դրեց սեղանին.<br />
- Ինձ ասացին, որ դուք կենդանի եք գնում, կարծեմ՝ հատը հինգ ռուբլի։<br />
<br />
Տիկին Վարդուհին հոնքը ծռեց, շուրթերը դողացին, փայլատակեցին աչքերը, և նա պայթեց.<br />
- Խաբեբա՛, ուրեմն՝ մուկը գնե՞լ ես, հա՞... Էն էլ հատը հինգ ռուբլի՞։ Դա քեզ վրա թանկ կնստի։<br />
Իսկ ծերունին չհասկանալով, թե բանն ինչումն է, ձեռքերը թափահարելով՝ մեջն ընկավ.<br />
- Ի սեր աստծո, խնդրում եմ չվիճեք, ես ավելի էժան եմ վաճառում՝ հատը երեք ռուբլի։</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-30187969470810032252016-03-26T02:06:00.001-07:002016-03-26T02:06:12.717-07:00Մեծ մարդը<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhunayoIk0uosDvJ1RsSPHfQye6EONHBYDkYwicQcy2Cs0FgV8pQAS-13a2VrqD9BLxAzgCAS_eRMmc9sNL9es-IBeiyYpDC1FWeJ0Qf_5P3OtelXL0g7KN0C1MNOwUrrk3PwrFnPWak9xQ/s1600/Chinovnik-Himar.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="260" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhunayoIk0uosDvJ1RsSPHfQye6EONHBYDkYwicQcy2Cs0FgV8pQAS-13a2VrqD9BLxAzgCAS_eRMmc9sNL9es-IBeiyYpDC1FWeJ0Qf_5P3OtelXL0g7KN0C1MNOwUrrk3PwrFnPWak9xQ/s320/Chinovnik-Himar.JPG" width="320" /></a></div>
Մկրտիչ Ապետնակիչը մեծ մարդ է, մեծ... Մկրտիչ Ապետնակիչի նման հեղինակավոր, իր խոսքին տեր, սրամիտ ու սրտամոտ մարդ ոչ մի տեղ չես կարող գտնել։ Եթե նա ասում է՝ Պիկասոն բրազիլացի հայտնի ֆուտբոլիստ է, ուրեմն՝ չպիտի առարկել։ Ի՜նչ մեծ բան է, մարդը կարող է հայտնի նկարիչ Պիկասոյին շփոթել ֆուտբոլիստ Պելեի հետ, Ֆիրդուսուն՝ Ֆիգարոյի հետ և ապացուցել, թե ինքը մի քանի շաբաթ առաջ Սև ծովի ափին թենիս է խաղացել Գրիգոր Նարեկացու հետ։<br />
<br />
Մկրտիչ Ապետնակիչը կարող է հանճարեղ Դանթեին միջնադարից քարշ տալ իրենց բնակարանը, հետը բաժակ բաժակի խփել և քննադատության կարգով ասել.<br />
- Դանթե ջան, բայց քո գրած բայաթիներում թույլ բաներ էլ կան։<br />
Կարող է նաև ոլորել Միկիտան Սաքոյի ականջներն ու բղավել.<br />
- Շուն շանորդի, դու ի՞նչ իրավունքով ես յուրացնում սոցիալիստական սեփականությունը։<br />
Խնդրեմ, անցյալ օրը հեռախոսով բղավում էր ինչ-որ մարդու վրա, երբ հանկարծ տեղակալը ներս մտավ, Մկրտիչ Ապետնակիչը ցած դրեց լսափողը և շատ հանգիստ տոնով ասաց.<br />
- Մինիստրին լավ հուպ տվեցի։<br />
<br />
Ու Ապետնակովիչը հեռախոսով մերթ մինիստրին է «հուպ տալիս», մերթ «Սպարտակի» ավագ մարզիչ Նիկիտա Սիմոնյանին բացատրում, թե որն է ժամանակակից ֆուտբոլի ոգին։ Բալզակին խորհուրդ է տալիս, որ կյանքը լավ արտացոլի իր ստեղծագործություններում, իսկ Չոմբեի վրա գոռում. «Տո, խոզի գլուխ, ինչո՞ւ քեզ կարգին չես պահում»։<br />
Չէ, Մկրտիչ Ապետնակիչը մե՜ծ մարդ է, մե՜ծ... Նա պատմում է, որ, իբր, Բուդյոննու հետ ջարդել է սպիտակգվարդիականների մի ամբողջ բանակ և Օմար Խայամի հետ երկու տակառ գինի խմել։ Եվ, ինչպես ինքն է պնդում, անձամբ ճանաչում է Ֆիդել Կաստրոյին ու Նաղաշ Հովնաթանին, աչքիդ մեջ նայում… Փավստոս Բուզանդի մասին հուշեր է պատմում։<br />
Բայց մի օր էլ վերևից եկան, ստուգեցին Մկրտիչ Ապետնակիչի ղեկավարած հիմնարկը և գտան, որ նա այլևս...<br />
<br />
Եվ ի՜նչ եք կարծում, Մկրտիչ Ապետնակիչը բոլորովին էլ չկորցրեց իրեն։ Նա ժպտաց բեղի տակ ու շատ հանգիստ ասաց.<br />
- Էհ, ես ինչո՞վ եմ պակաս Օմար Խայամից կամ Ղազարոս Աղայանից։ Ես էլ նրանց նման կանցնեմ կենսաթոշակի։ Ոչ ոք չծիծաղեց, ոչ ոք չառարկեց նրան, որովհետև Մկրտիչ Ապետնակիչն իրոք նրանց թայ մարդ է։</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-87376349224624005612016-03-04T10:30:00.003-08:002016-03-04T10:30:52.456-08:00Օգնություն սկսնակ սիրահարներին<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjo7O6tU0s39w0F1RtdP5Y8xpvAo_TRwrBUegX31YXYNN69DCUTzP1v8-H8DKniUP21Gi9JZTdzQhb2vX8sEvgdC3qeQHvIqFJWRALASzsRR7q6TVGJ_Z2dB_doyHK3pN0JvdKso3ORkpg/s1600/Harsaniq+-+Nb.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="257" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjo7O6tU0s39w0F1RtdP5Y8xpvAo_TRwrBUegX31YXYNN69DCUTzP1v8-H8DKniUP21Gi9JZTdzQhb2vX8sEvgdC3qeQHvIqFJWRALASzsRR7q6TVGJ_Z2dB_doyHK3pN0JvdKso3ORkpg/s320/Harsaniq+-+Nb.JPG" width="320" /></a></div>
Այ տղա, անունդ ի՞նչ է։ Առաքե՞լ... Չէ, Առաքելը հնացած անուն է, ապագա սիրածիդ այդ անունով չներկայանաս։ Առնոլդն ավելի հարմար է։ Գիտես, չէ՞, ժամանակակից աղջիկներն իմպորտնի անուններով այնքան են հրապուրվում, որքան իմպորտնի հովանոցներով, կոշիկներով ու երաժշտությամբ։ Ա՛յ, մեր հարևանի տղան տանն է մնացել, առնող չկա, որովհետև անունը Մովսես է։ Փոխանակ Մոպսիկ, Միկո, Ջիկո, Դիկո, Միլորդ Մոնտեկառլո կամ Կառլամենտո լինի, Մովսես է։ Բա Մելորա կամ Միմի անունով աղջիկը ո՞նց պսակվի Մովսես անունով տղայի հետ։<br />
<br />
Հա, սիրելի Առաքել... ներողություն, Առնոլդ կամ Ակսոլդ, որոշել ես ծանոթանալ մի սիրուն աղջկա հետ և պսակվե՞լ։ Դու էլ, երևի, գիտես, որ սիրուն աղջիկները շատ են ու բազմազան, ինչպես, ասենք, այն ներկերը, որոնց օգնությամբ աղջիկներն ավելի են սիրունանում, մայրիկները օրիորդներ են դառնում, տատիկները՝ ջահել տիկիններ... Բայց դու չխաբվես գույներով, հանկարծ չկպչես մի թխահերի, այդ թխահերը կարմրահեր կամ շիկահեր դուրս կգա։<br />
Որպեսզի չխաբվես, մի քանի օր կնստես բաղնիքի կողքին ու աչքդ վրան կպահես, տեսնես լողարանից ո՞ր աղջիկն է իր բնական գույնով ու դեմքով դուրս գալիս։ Տես, հա՜, կանանց «Կոսմետիկայի» դռան մոտ չկանգնես. տգեղները «Կոսմետիկա» են մտնում՝ գեղեցիկ դուրս գալիս, գեղեցիկները մտնում են՝ տգեղ դուրս գալիս։<br />
Եվ այսպես, ծանոթացե՞լ ես սրտիդ ուզած աղջկա հետ... Բայց տես, հա՜, սրտիդ թելադրանքով չգնաս, որովհետև մարդուս սիրտն ու ուղեղը տարբեր բաներ են, ինչպես որոշ մարդկանց խոսքն ու գործը։ Սիրտը թույլ կամքի տեր արարած է, ում փեշից բռնեց, կասի՝ բաց չթողնես։ Ուղեղն ուրիշ է, հազար ու մի բջիջ ունի, այդ բջիջներով պիտի անցկացնես սրտիդ ընտրածին, որպեսզի խախալի, մաղի, հունցի, քացախացնի և նոր միայն իր խոսքն ասի։<br />
Ծանոթացար պրծա՞ր։ Հիմա էլ պիտի իմանաս, թե ովքեր են աղջկա ծնողները, ամիսը որքան աշխատավարձ են ստանում, եկամտի ինչ աղբյուրներ ունեն, այդ աղբյուրները վարա՞ր են, թե՞ մեր քաղաքի շենքերի հինգերորդ հարկերի ծորակների նման են...<br />
<br />
Մոռացա ասել. աղջիկն իր սովորության համաձայն, սկզբում մի քիչ չեմ ու չեմ պիտի անի։ Բա ո՜նց, իսկույն գիրկդ չի նետվելու, թե ես քեզ համար խելագարվում եմ։ Նախ և առաջ կասի՝ դեռ երեխա եմ, ուսումս պիտի շարունակեմ... Չնայած չորս-հինգ տարի է՝ ինստիտուտի դռներն է մաշում, բայց ոչ շպարգալկաներն են օգնում, ոչ ծանոթությունը, ոչ էլ ազդեցիկ ազգականի հեռախոսազանգերն ու փողը։ Ախր, ի՞նչ երեխա, երեխաները մանկապարտեզ են գնում և քանիերո՜րդ անգամ լսում են իրենց դաստիարակչուհու պատմած «Կարմիր գլխարկ» հեքիաթը։<br />
<br />
Ուրեմն՝ ճանկեցի՞ր աղջկա սրտի բանալին... Այստեղ քեզ ի՞նչ է մնում՝ այդ բանալիով բանալ նաև աղջկա ծնողների սրտի դռները։ Չէ՛, օժիտի մասին չխոսես, ուղղակի հետախուզության կարգով նայիր ապագա աներոջդ ու զոքանչիդ աչք-ունքին, տես քանի «Վոլգայի» ու «Ժիգուլիի» փող ունեն, թիկունքներում ինչպիսի մարդիկ են կանգնած, ում հետ են նստում-վերկենում, սեղանին քանի աստղանի կոնյակի շիշ են դնում... Աշխատիր ապագա զոքանչիդ սիրտը մտնել, մեկ-մեկ էլ նրան շփոթիր սիրածիդ հետ, որպեսզի օժիտի «Ժիգուլին» «Վոլգա» դառնա։ Լավ իմացիր, այդ հարցում հայրն այնքան կարևոր չէ, որքան մայրը։<br />
Հետախուզությունդ ավարտեցի՞ր...<br />
<br />
Դե՛, հիմա կարող ես նշանվել։ Հիշիր, սա շատ կարևոր հանգամանք է՝ մեկ, երկու ոսկե մատանիով չբավարարվես, նշանածիդ թևը ոսկե ժամացույց էլ կապիր, վզից ոսկե մեդալիոն կախիր, ականջից՝ սուտակե օղեր... Կորած տեղ չի, էլի ձեր տունն է բերելու։<br />
Նշանվեցիր պրծա՞ր...<br />
Չշտապես պսակվել և ժամանակից շուտ ամուսնական լծի տակ ընկնել, մեկ էլ տեսար, վիզդ ջարդվեց։ Մի երկու-երեք տարի էլ նշանված մնա, շաբաթը երկու-երեք անգամ վայելիր աներոջդ սեղանի առատ բարիքները։ Դեռ կարող ես նրանց հաշվին հարսնացուիդ հետ շուրջերկրյա ճանապարհորդություններ կատարել, աշխարհներ տեսնել ու մի անգամ էլ համոզվել, որ երկրագունդն, իրոք, կլոր է։<br />
<br />
Այսքանից հետո քեզ ի՞նչ է մնում՝ պսակվել։ Հիմա էլ պիտի մտածես, թե ինչպիսի մարդկանց ես հրավիրում հարսանքիդ, հրավիրվածները ինչպիսի նվերներ պիտի բերեն, որ և՛ հարսանքի ծախսերը հիմնովին փակես, և՛ դեռ մի այդքան էլ շահույթ ստանաս։<br />
Պսակվեցի՞ր... Ապրես, սրանից դենը այլևս չեմ կարող քեզ խորհուրդներ տալ, որովհետև արդեն շատ մեծ փորձ ես կուտակել և ուրիշներին էլ դու կարող ես խելք սովորեցնել։ Կարող ես նաև մի քանի անգամ ևս հաջողությամբ պսակվել, բայց, խոսքը մեր մեջ, այդ մեկը խորհուրդ չեմ տալիս, որովհետև ծխելու կամ խմելու նման հետագայում դա կարող է վատ սովորություն դառնալ, սովորությունն էլ՝ բնավորություն...<br />
Դե ինչ, հաջողություն քեզ։ Ամուսնական երկար տարիների երջանկություն եմ ցանկանում։</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-71217516859304854812016-02-09T07:51:00.000-08:002016-02-09T07:51:09.211-08:00ՅՈԹԵՐՈՐԴ ԶԱՐԿԸ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuKbmtB9o_e1I5w9A5aMJZGGVG4HgzKIj2ifCieGLQ886YQUaNEGJhrUG7gqn0_mHh6ZP6NdS1R1_jw-Z0Mn0a0DbCqgTykavW6TaWwP3QCd3v_eOA0CDBV0b0L9HnJxiLbVysQvodEOA/s1600/Sasuntsi+Davit+-+2.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="219" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuKbmtB9o_e1I5w9A5aMJZGGVG4HgzKIj2ifCieGLQ886YQUaNEGJhrUG7gqn0_mHh6ZP6NdS1R1_jw-Z0Mn0a0DbCqgTykavW6TaWwP3QCd3v_eOA0CDBV0b0L9HnJxiLbVysQvodEOA/s320/Sasuntsi+Davit+-+2.jpg" width="320" /></a></div>
Երկու շաբաթ, չգիտեմ քանի օր, մեր շենքի ջրածորակները ցամաքել էին։ Որոշեցի ջրային տնտեսության դիրեկտորի մասին մի ֆելիետոն գրել, կինս չթողեց։<br />
- Խելքդ թռցրե՞լ ես, այ մարդ,- ասաց,- ջրային տնտեսության դիրեկտորի կինը մեր տեղամասային բժշկուհին է, մեկ-մեկ հիվանդության բյուլետեններից օգտվում եմ։<br />
<br />
Դե լավ, մտածեցի, հիմա էլ բնակարանային շահագործման գրասենյակի ուստա Մուքելի մասին կգրեմ, ուրիշների բնակարանների հնացած գազօջախները փոխել է, մերը թողել նույնը։<br />
Այստեղ էլ զոքանչս բռնեց գրիչս.<br />
- էդպիսի բան չանես, բնակարանային շահագործման գրասենյակի պետի քենին ատամնաբույժ է, թող ատամներս նորոգեմ, հետո դու գիտես։<br />
<br />
Աասունցի Դավթի նման էս մի զարկն էլ բաշխեցի զոքանչիս ու բռնեցի կապի բաժանմունքի գլխավոր վարպետ Օթելլո Ռուբենիչի փեշը։ Դե ոնց չբռնեմ, չորս տարի առաջ հեռախոսի համար դիմում եմ գրել, երկու տարի առաջ հերթս եկել, անցել է, բայց մինչև հիմա բնակարանումս հեռախոս չկա, որ ես էլ ուրիշների նման զանգեմ ու պետիս խաշի հրավիրեմ։<br />
Գրասեղանի ետևում նոր էի տեղավորվել, գրիչը ձեռքս առել, հիմա էլ միջանկյալ նախադասության նման աղջիկս արանքն ընկավ.<br />
- Պապա, այդ ի՞նչ բանի ես, Օթելլո Ռուբենիչի կինը մեր քիմիայի ուսուցչուհին է, իսկ դու, ինչպես գիտես, ես քիմիայից թույլ եմ։<br />
Քիմիայի խաթրու էս մի զարկն էլ բաշխեցի աղջկաս։<br />
<br />
Այդ օրը հրավիրված էի պետիս կնոջ ծննդյան տարեդարձին, և հանկարծ հիշեցի, որ երկու ամիս առաջ կոստյում էի պատվիրել։ Հո հին կոստյումով չէի կարող ներկայանալ այդպիսի հրաշալի միջոցառման։ Վազեցի արտել, վարպետ Պողոսն ակնոցի վերևից նայեց ինձ ու ասաց.<br />
- Գիտե՞ս, պատվերները շատ են, հիմա Համբարձում Ներսեսովիչի կոստյումի վրա եմ աշխատում, որքան չլինի, ղեկավար մարմին է։<br />
Տուն հասա, գրիչս ձեռքս առա, կանչեցի մուսայիս, բայց մուսայի փոխարեն բաջանաղս ներս մտավ։<br />
- Այ մարդ,- ասաց,- էդ ի՞նչ բանի ես, բա դու չգիտե՞ս, որ վարպետ Պողոսի տղան՝ Սահակ Պողոսովիչը, մեր գլխավոր ինժեներն է, ինքն էլ ինձ հետ ոնց-որ եղբայր…<br />
Այս մի զարկն էլ բաջանաղիս բաշխեցի։<br />
<br />
Դե լավ, այդ դեպքում կգրեմ մեր դիմացի շենքի Պայազատի մասին։ Դրան նայեցեք, ոչ մի տեղ չի աշխատում հերիք չի, դեռ կոլտնտեսային շուկայում էժան գնով սեխ ու ձմերուկ է առնում, թանկ գնով վերավաճառում։ Հարկավոր է այդ սպեկուլյանտին ոտից-գլուխ մի լավ մերկացնել։<br />
Ու սկսեցի...<br />
Չէ՛, չհասցրի սկսել։ Չգիտեմ հարևանս որտեղից իմացավ այդ մասին, եկավ խնդրեց.<br />
- Ցավդ տանեմ, էդ մի զարկն էլ ինձ բաշխիր։ Պայազատի աղջիկն ուզում ենք մեր տղայի համար, խնամախոսների պատվիրակության ցուցակում քո անունն էլ կա։<br />
Հանուն ապագա խնամիների բարեկամության և հանուն սիրող զույգերի երջանկության, այդ մի զարկն էլ բաշխեցի։<br />
<br />
Տեսնո՞ւմ եք, թե ինչ մեծահոգի մարդ եմ։ Սասունցի Դավիթն իր առաջին զարկը բաշխեց, երկրորդը բաշխեց, բայց երրորդը չբաշխեց, Թուր Կեծակին վրա բերեց, Մսրա Մելիքի կարկաժը բաժանեց երկու հավասար մասի։ Իսկ ես երրորդ զարկն էլ բաշխեցի, չորրորդն էլ, հինգերորդն էլ…<br />
Բայց վեցերորդը չեմ բաշխի։ Եթե նույնիսկ կինս չէ, զոքանչս չէ, տեր աստված էլ իջնի երկնքից, չեմ բաշխի։ Ախր, Գեդեոն Նարպետովիչն ո՞վ է, որ ռեստորանից կերած-խմած գա, բակում բռնի ինձ ու ասի. «Առաջներում շարքային պահեստապետ էի, հիմա առևտրի ցանցում ռևիզոր եմ»։<br />
<br />
Ես առանց ժամանակ կորցնելու, մտա աշխատասենյակս, կանչեցի իմ բոլոր մուսաներին ու սկսեցի… Ինչպիսի՜ փաստեր, քարի վրա ածես՝ քարը կտոր-կտոր կդառնա։ Ի՞նչ միջոցներով է Գեդեոն Նարպետովիչը մի տարում իր համար ամառանոց կառուցել, «Վոլգա» ավտոմեքենա գնել, աղջկան պսակել ու դեռ մի «Ժիգուլի» ավելացրել նրա օժիտին։<br />
Փաստերն իսկապես զորավոր էին, հոյակապ ֆելիետոն ստացվեց…<br />
Բայց, ավա՜ղ, հաջորդ օրը թերթի հերթական համարում ակնարկ էին տպագրել Գեդեոն Նարպետովիչի մասին… Եվ այն էլ ի՜նչ ակնարկ. Գեդեոն Նարպետովիչն աշխարհի ամենաազնիվ, ճակատի քրտինքով ապրող մարդն է, և այդ ազնիվ մարդուն առաջ են քաշել, դարձրել ռևիզոր։<br />
<br />
Ես նույն օրն փողոցում բռնեցի հեղինակին, Սասունցի Դավթի նման գնացի-եկա, տարա-բերեցի և այն է՝ բռունցքս պիտի իջներ նրա դեմքին, այս անգամ միլիցիոները բռնեց ձեռքս.<br />
- Ներեցեք, քաղաքացի, այդ ի՞նչ եք անում։<br />
- Յոթերորդ զարկն իմն է,- գոչեցի,- վե՛րջ, չպիտի բաշխեմ։<br />
Միլիցիոները քթի տակ խնդմնդաց ու ասաց.<br />
- Էդքան զարկերը բաշխողը, յոթերորդն էլ կբաշխի…</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-10092503467130233382016-01-31T23:24:00.001-08:002016-01-31T23:24:54.786-08:00ԹԱՐԽՈՒՆԱԳԵՏԸ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUPkh1RZo9TkL3VITh1jqbqFCl9lZdxbU5DTBNighAJZh5DGGAN2lYDxPwjgGklZPgEAsM10kfptBDy0klpTUTlMYFbsV60vKtAh5eYXYENZMJLA26_exeNSlBhjm7ZnOugu5cOLSJzsM/s1600/Tarkhunaget-VO-Nb.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="229" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUPkh1RZo9TkL3VITh1jqbqFCl9lZdxbU5DTBNighAJZh5DGGAN2lYDxPwjgGklZPgEAsM10kfptBDy0klpTUTlMYFbsV60vKtAh5eYXYENZMJLA26_exeNSlBhjm7ZnOugu5cOLSJzsM/s320/Tarkhunaget-VO-Nb.JPG" width="320" /></a></div>
Իմ նախկին դասընկերները բանասիրական, գյուղատնտեսական, պատմական, կենսաբանական, փիլիսոփայական և չգիտեմ էլ ինչ գիտությունների թեկնածուներ են, իսկ ես գիտական ոչ մի կոչում չունեմ: Վաղես Մարուքյանը, որ պատմությունից այնքան փայլուն գնահատականներ չէր ստանում, պատմական գիտությունների թեկնածու է, և հիմա աշխատում է դոկտորականի վրա: Իսկ Ռուբեն Մնոյանը, որ իներտ գազերը շփոթում էր աղերի կամ թթուների հետ, և ամեն տարի քիմիայից աշնանային էր մնում, քիմիկոս է: Հիշում եմ, մի տարի առաջ քիմիկոս Մնոյանը փողոցում բռնեցրեց ինձ ու սկսեց նախատել.<br />
- Ի՜նչ անտարբեր մարդ ես, ինչպե՞ս կարելի է մեր օրերում ոչ մի գիտական կոչում չունենալ ու լռել:<br />
<br />
Իսկ պատմական գիտությունների ապագա դոկտոր Վաղես Մարուքյանը ընկերաբար ձեռքը դրեց ուսիս ու ասաց.<br />
- Բարեկամս, դու պարզապես ետ ես մնում կյանքից: Հարկավոր է համարձակորեն կրծել գիտության ապառաժները:<br />
<br />
Տանն էլ կինս չի հանգիստ տալիս.<br />
- Քո ընկերները շուտով ակադեմիկոսներ կդառնան,- ասում է,- իսկ դու ամբողջ կյանքում կմնաս շարքային: Ես քո փոխարեն ամաչում եմ:<br />
<br />
Որպեսզի կինս իմ փոխարեն չամաչի, ընկերներս չասեն՝ «Ի՜նչ անտարբեր մարդ ես», աղջիկս դպրոցում պարծենա՝ «Պապաս գիտնական է», որոշեցի դիսերտացիա գրել: Նախ սկսեցի ուսումնասիրել դասական գրողների կյանքն ու գրական գործունեությունը, բայց շուտով պարզվեց, որ բոլորի մասին էլ դիսերտացիաներ են գրվել, և ես հազիվ թե կարողանամ նոր խոսք ասել:<br />
<br />
Հնար չկար, որոշեցի բռնել կենդանի գրողներից մեկի փեշից, բայց այդ կենդանի գրողն ավելի շուտ բռնեց իմ կոկորդն ու սպառնաց.<br />
- Եթե ինձ չկանգնեցնես Պուշկինի ու Շեքսպիրի կողքին, դիսերտացիադ կտապալեմ և քեզ էլ աշխարհով մեկ կխայտառակեմ:<br />
<br />
Ես այստեղ կտրուկ շրջադարձ կատարեցի ու համարձակորեն սկսեցի կրծել պատմության դարավոր ապառաժները: Բավականին փաստեր ու տեղեկություններ հավաքեցի Բաթու խանի ու նրա ժամանակաշրջանի մասին, վերազինվեցի հայտնի պատմաբանների ցիտատներով: Գործը թափով առաջ էր գնում, երբ հանկարծ իմ ղեկավարը գլխիս սառը ջուր մաղեց. «Բարեկամս,- ասաց,- այդ թեմայով վերջերս հինգ հոգի դիսերտացիա են գրել, և այժմ վեճ է գնում, թե այդ հինգից որին բախտը կժպտա»:<br />
<br />
Եթե իմ փոխարեն ուրիշները լինեն, գուցե հուսահատվեն: Բայց ես որոշել եմ մինչև վերջ կրծել գիտությունների կարծր ապառաժները: Թող բերանումս ոչ մի ատամ չմնա, փույթ չէ, երբ կոչում ստանամ, կարող եմ պրոթեզով էլ յոլա գնալ:<br />
<br />
Եվ մի գեղեցիկ օր ես ինձնից թափ տվեցի պատմության դարավոր փոշին, ընտրեցի ավելի ժամանակակից, ավելի հոգեհարազատ թեմա: Ասացեք խնդրեմ, գյուղատնտեսությունն ինչո՞վ է պակաս: Ի՜նչ թեմաներ ասես, որ չկան այստեղ՝ բանջարաբուծություն, անասնապահություն, պտղաբուծություն, հացագործություն... Ես անձամբ ճանաչում եմ մի գիտնականի, որը այծի և ոչխարի խաչասերումից ստացել է մի զարմանալի կենդանի: Այդ զարմանալի կենդանին այծի գլուխ ունի, ոչխարի դմակ, բայց, ավա՜ղ, դեռ ցուցահանդես չհասած, սատկել էր կես ճանապարհին:<br />
<br />
Իսկ ես կընտրեմ ավելի հետաքրքիր թեմա՝ բանջարաբուծությունը: Բայց քանի որ բանջարեղենները շատ են, կանգնեցի իմ ամենասիրած բույսի՝ թարխունի վրա: Թերթեցի «Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարանը» և գտա «թարխուն» բառը: «Թարխունը բարդածաղկավորների ընտանիքին պատկանող քիչ կծվահամ բազմամյա կանաչի է»:<br />
<br />
Շատ հրաշալի է: Այժմ ինձ մնում է կենսագրություն ստեղծել բարդածաղկավորների ընտանիքին պատկանող այդ բազմամյա կանաչու համար: Սկսեցի շատ հեռվից՝ թարխունն առաջին անգամ հայտնաբերվել է վայրի վիճակում, եգիպտական թագավոր Թութմոս 3-րդի ժամանակաշրջանում: Ըստ առասպելի, Նոյ նահապետն առանձին մի թուլություն է ունեցել թարխունի նկատմամբ և նա՝ հանճարեղ Նոյը, աշխարհի առաջին բանջարաբույծը, մեծ ջրհեղեղից առաջ իր տապանում թարխունի արմատակալներ է պահել: Տեղեկություններ կան նաև այն մասին, որ Քեոփս փարավոնը թարխունը համարել է արքայաբույս, իսկ հետագայում Ալեքսանդր Մակեդոնացին կարգադրել է զարկ տալ թարխունաբուծությանը:<br />
<br />
Այնուհետև գտա, որ թարխունն իր մեջ պարունակում է բազմաթիվ վիտամիններ, մեր թվարկությունից առաջ թարխունից պատրաստել են հրաշալի դեղորայքներ: Իսկ թե ովքեր են պատրաստել այդ դեղորայքները, ես այդ հարցը թողնում եմ բժշկագիտության ուսումնասիրությանը:<br />
<br />
Դիսերտացիան, իմ կարծիքով, ստեղծագործություն է, և հեղինակը պարտավոր է ինչ-որ տեղ իրեն ազատ զգալ: Իսկ ինչո՞ւ չգրել, որ թարխունը մեր մյուս բանջարեղեններից տարբերվում է ոչ միայն համով ու հոտով, այլև բուժիչ հատկություններով: Եվ ես համարձակորեն հորինեցի. «Հեռու չէ այն ժամանակը երբ թարխունից ստացված դեղերը կբուժեն քաղցկեղն ու մի շարք այլ անբուժելի հիվանդություններ»:<br />
<br />
Վերջում ես կոչ եմ անում՝ «Որքան կարողանում եք, թարխուն օգտագործեցեք: Թարխունը հոգեպես ջահելացնում է հասակավորներին, երկարացնում նրանց կյանքը, բուժում մի քանի տասնյակ հիվանդություններ»:<br />
Դա եղավ սենսացիա: Կոլտնտեսային շուկայում թարխունի մեկ փունջը տասը կոպեկից բարձրացավ, դարձավ հիսուն կոպեկ, սպեկուլյանտները սկսեցին զբաղվել թարխունի առևտրով, մարդիկ իրենց բակերում, նույնիսկ ծաղկամաններում սկսեցին թարխուն աճեցնել:<br />
<br />
Ի դեպ, մեր կողմերում ստեղծվեց թարխունաբուծական մի սովխոզ՝ իր թարխունագետներով: Հանդիսավոր ժողովում ինձ ընտրեցին սովխոզի պատվավոր անդամ, և սովխոզի դերեկտորը խոստացավ ապագայում, այսինքն՝ իմ մահից հետո, սովխոզը կոչել իմ անունով:</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-29933051769905467442015-11-26T00:34:00.001-08:002015-11-26T00:34:16.089-08:00ԶՐՈՒՅՑ ԲԱՐՈՅԱԿԱՆ ԹԵՄԱՅՈՎ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQeXjB0TR4sJHrXZnUPmv-hidMT7VTFL2SgvmcnBaLLYb5JpnRhoLLIgn9tW8gKoIcVsxp6qkLKOHnAVgi-gMbGyQzxfatdHd-_p2sR4clOAzi5MSpAJDNifBNOwqbgNitWpj57p86-Jo/s1600/VO-bidstrup+-+gun.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="171" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQeXjB0TR4sJHrXZnUPmv-hidMT7VTFL2SgvmcnBaLLYb5JpnRhoLLIgn9tW8gKoIcVsxp6qkLKOHnAVgi-gMbGyQzxfatdHd-_p2sR4clOAzi5MSpAJDNifBNOwqbgNitWpj57p86-Jo/s320/VO-bidstrup+-+gun.jpg" width="320" /></a></div>
Կուլտարան պահանջում է, որ մեկը մյուսիս սիրենք ու հարգենք, լինենք նրբանկատ ու զգույշ, մեծահոգի ու մեծասիրտ։<br />
Եթե խնամիդ քո բանջարանոցի ջուրը կտրում ու իր բանջարանոցն է ջրում, կարիք կա՞ զուր տեղը սկանդալ սարքել։ Լա՞վ կլինի, որ նրա բանջարանոցը չորանա, քոնը կանաչի։ Դու սեղանդ զարդարես թաղից նոր կտրած վարունգով ու պոմիդորով, ռեհանով ու տաքդեղով, իսկ ինքը վիզը ծռած նայի ու բերանի ջուրը գնա։<br />
<br />
Թե ազնիվ խնամի ես, թող քո բանջարանոցը չորանա ու քո բերանի ջուրը գնա։<br />
Խանութում թարմ ձուկ են վաճառում, հերթը մոտ է, և մեկ էլ նայում տեսնում ես հարևանդ կանգնած է պոչում։ Մարդը որքա՞ն պիտի սպասի, որ հերթը հասնի իրեն։ Պարտադի՞ր է, որ այդ օրը դու թարմ ձուկ տապակես, հոտը գցես նրա քիթը։ Բա նա ի՞նչ կասի մտքի մեջ. «Փուշը բկիդ մնա,- կասի,- այդ ձուկը լեղի դառնա, քեզ սպանի»։<br />
Որպեսզի ձուկը լեղի չդառնա՝ քեզ սպանի և ոչ էլ փուշը բկիդ մնա, տեղդ զիջիր նրան, այդ օրն էլ պոմիդորով, ձվածեղով յոլա գնա։ Որ հավատացյալները շաբաթներով պաս են պահում, ձուկ ու միս չեն ուտում, մեռնո՞ւմ են։<br />
<br />
Հիմնարկում հաստիքների կրճատում է։ Կրճատման տակ է ընկել նաև այն սիրունիկ քարտուղարուհու հաստիքը, որը առավոտից մինչև երեկո բան ու գործ չունի, շրթունքներն ու եղունգներն է ներկում, սրան-նրան բամբասում, ազատ ժամերին խաչբառներ լուծում կամ հորանջում։<br />
Եթե դու իսկապես սրտացավ մարդ ես, մտիր պետիդ մոտ ու ասա. «Խնդրում եմ ինձ ազատեք աշխատանքից և իմ զբաղեցրած հաստիքի հաշվին այդ սիրունիկ քարտուղարուհուն աչքի լույսի պես պահեցեք ու պաշտեցեք»։<br />
Բա ո՜նց, եթե այդ սիրունիկ քարտուղարուհին չլինի, ո՞վ պիտի ամեն օր պետիդ անուշ ժպտա, պետդ ո՞ւմ համար պիտի հալ ու մաշ լինի, պետիդ կինը ո՞ւմ պիտի խանդի և ամուսնուց ամիսներով խռով մնա։ Եվ, վերջապես, ո՞վ պիտի հիմնարկում եղած անցուդարձը պետիդ ականջը գցի։<br />
<br />
Դու և ընկերդ սիրահարվել եք մի լավ աղջկա: Աղջիկը մեկն է, դուք՝ երկուսը։ Հո չե՞ք կարող ձեր սիրած էակին բաժանել երկու հավասար մասի։ Մարդ է, չէ՞, ձմերուկ չի և ոչ էլ տնամերձ հողամաս կամ մատաղացու ոչխար...<br />
Իսկ եթե այդ աղջիկը քեզ է սիրում և ոչ թե ընկերոջդ...<br />
Մեծ բան չի, գնա ասա՝ այ աղջիկ, ես շատ զզվելի մարդ եմ, ժլատի մեկն եմ, վատ բնավորություն ունեմ, էլ չեմ խոսում այն մասին, որ սկի լիարժեք տղամարդ էլ չեմ... Արի ինձնից ձեռք քաշիր, իմ ընկերոջ հետ սիրո կապերդ ամրապնդիր։<br />
Եվ դա կլինի քո կողմից ասպետություն։ Եթե հայտնի սիրավեպերում կամ կինոնկարներում անձը զոհում են հանուն սիրո, ինչո՞ւ կյանքում սերը չզոհել հանուն ընկերության։<br />
<br />
Բնակարանային շահագործման գրասենյակից քեզ կանչել են, թե եկել ու հասել է հերթդ, ահա նոր բնակարանիդ օրդերը։ Եվ դու ինչպե՞ս կարող ես ստորագրել այդ օրդերը, երբ քո ծանոթի աչքը նույն բնակարանի վրա է։ Մարդն ուզում է իր երեք սենյականոցը դարձնել չորս սենյականոց... Իսկ ինչո՞ւ չընդառաջել նրան։ Աշխարհը կքանդվի՞, որ քեզ հասանելիք բնակարանը զիջես նրան, գնաս նորից վերջից հերթ բռնես։ Դու չստանաս՝ տղադ կստանա։ Եթե տղադ էլ չստանա, իր ծանոթի նկատմամբ քեզ նման մեծահոգի գտնվի՝ թոռդ կստանա։ Թոռդ չստացավ, ծոռդ կստանա։<br />
<br />
Անցած օրը իմ բարեկամներից մեկը եկավ, թե հարևանս կլյաուզնիկ է, գիշեր-ցերեկ անստորագիր նամակներ է գրում, զրպարտում անմեղ մարդկանց, ուզում եմ դրան մի լավ մերկացնել։<br />
Ասացի՝ ա՛յ ախպեր, ամեն մարդ մի բանով ապրում է. մեկը վեպեր ու պիեսներ է գրում, մեկը տուն է կառուցում, մյուսը կառուցածն է քանդում, մի ուրիշն առնում ու ծախում է... Լավ, հարևանդ վեպ ու պիեսներ գրելու շնորհք չունի, մուրճ բռնել չգիտե, առնել-ծախելու հետ գործ չունի, մարդն հիմա ինչո՞վ զբաղվի։ Թուղթը բո՜լ, թանաքը բո՜լ, ժամանակը՝ շա՜տ... Թող որքան ուզում է՝ գրի։ Դրա համար հիմնարկներում մարդիկ կան, որ գնում են նամակների հետքերով, հատուկ հանձնաժողովներ են ստեղծում, ստուգումներ կատարում, կրքեր բորբոքում... Բա որ հարևանդ չգրի, այդ մարդիկ ինչո՞վ պիտի զբաղվեն և որտեղի՞ց աշխատավարձ ստանան։<br />
<br />
Մի անգամ մի սպեկուլյանտի ետևից ընկա, ուզում էի դրան մի լավ խայտառակել։ Այս սպեկուլյանտը տեսավ ձեռք չեմ քաշում, ասաց. «Այ ընկեր, ինձնից ի՞նչ ես ուզում... Ախր, եթե ճիշտն ես ուզում իմանալ, ես օգտակար տիպ եմ։ Խնդրեմ, «Սալյուտ» ծխախոտի մի տուփն արժե 30 կոպեկ, բայց ես պետական խանութից 35 կոպեկով եմ վերցնում, և իմ հինգ կոպեկները դառնում են ռուբլիներ, մտնում վաճառողների գրպանները։ Այնուհետև շուկայում բարձրացնում եմ յուրաքանչյուր տուփի արժեքը, դարձնում 70 կոպեկ։ Դե հիմա տես՝ շուկայի դիրեկտորին ու նրա տեղակալին փող եմ տալիս, տեղամասայինը գալիս է իր բաժինը ստանում, ռևիզորն՝ իր բաժինը... Ես հո մենակ իմ տո՞ւնը չեմ պահում»։<br />
Այստեղ նա ուզում էր մի տուփ «Սալյուտ» խոթել գրպանս, չթողեցի, ասացի՝ ծխող չեմ։ Փող առաջարկեց՝ հրաժարվեցի։ «Քո գործն է,- ասաց,- դու գիտես,- և շարժեց ուսերը։ -Չեմ հասկանում, ուրիշներին խայտառակելով ո՞նց պիտի տունդ պահես»։<br />
<br />
Հիմա էլ մի կնամոլի մասին պատմեմ։<br />
Սա էլ ութ անգամ պսակվել, ութ կնոջից տասնութ երեխա ունի։ Խեղճ մարդուն փոխանակ բազմազավակ հոր կոչում տան, քաշել են դատարան, թե՝ ինչո՞ւ զավակներիդ ալիմենտ չես վճարում։<br />
Լավ, ձեզ եմ հարցնում, մարդը որտեղի՞ց և ինչպե՞ս ալիմենտ վճարի, երբ քիթը սրբելու ժամանակ չի գտնում, մեղրամիսը դեռ մի կնոջ հետ չավարտած, մի ուրիշ կնոջ է սրտի դռները բացում։ Ուրիշները վարում, ցանում են, քար են տաշում, պատ են շարում, ջրանցք են փորում, բարիքներ են ստեղծում... Սրա ձեռքովն էլ այսքանն է գալիս՝ պսակվում ու երեխաներ է ստեղծում։<br />
<br />
Հիմա դառնանք ինձ:<br />
Գրում եմ։ Ի՞նչ եմ գրում՝ ֆելիետոն, երգիծական պատմվածք, հոդված, պիես, ռեպորտաժ...<br />
Կան մարդիկ, որ գրածներս կարդում ու ինձ հայհոյում են։ Իսկ ես բոլորովին չեմ վիրավորվում։ Իմ փոխարեն ուրիշը լիներ, կբռներ դրանց օձիքը ու կասեր՝ ա՛յ սպեկուլյանտ կամ կաշառակեր, ա՛յ բյուրոկրատ կամ կնամոլ, դուք ի՞նչ իրավունքով եք ճնշում քննադատությունը...<br />
Բայց ես այդպիսի բան չեմ անում, որովհետև դրա համար էլ մի ուրիշ հիմնարկություն կա... Եվ հետո էլ այդ մարդիկ իմ հերոսներն են, իմ մուսան ու ներշնչանքի աղբյուրը... Իսկ այդ ո՞ր գրողն է, որ իր հերոսների վատն է ցանկանում։</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-8039405337317692662015-10-21T02:23:00.002-07:002015-10-21T02:34:29.807-07:00Անծանոթ աղջիկը<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhCZRRwnnrutQKJg8QTpwz3vA_WupVnln6y8gIQt5IYE3ZESR9iUrYuCjWWkZWR_LLihX-Y8Ct1I-hyKQidbJjA31rXGSjfOFmlrOkMaXPGcO6Y3KFddnA4Xlz_S3-ZFPGLbHV3aMd6hNQ/s1600/Beautiful+girl+-+NB-VO.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><br /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-NYvtVWYqXDvrP-KTYvvihTu-rbaDuH7R-eMbqpW1fiD7nR20ZWphtahzjN5nFpatQIOGPxoPaJEDoZGWqIFJFB8l00jcOHyEZ5A9Gt6f99acvF9X5XzDQUShaCvo7LjaImv4W7xORdw/s1600/Beautiful+girl+-+NB-VO.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="207" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-NYvtVWYqXDvrP-KTYvvihTu-rbaDuH7R-eMbqpW1fiD7nR20ZWphtahzjN5nFpatQIOGPxoPaJEDoZGWqIFJFB8l00jcOHyEZ5A9Gt6f99acvF9X5XzDQUShaCvo7LjaImv4W7xORdw/s320/Beautiful+girl+-+NB-VO.JPG" width="320" /></a></div>
Այդ տարիքի աղջիկները միշտ լուրջ են լինում։ Բայց նրա լրջության մեջ ինչ-որ ուրիշ բան կա։<br />
Նա սկզբում ավտուբուսի բաց պատուհանից նայում էր ցորենի կանաչ արտերին, ճամփեզրի դալար բարդիներին և բլուրների վրա ցցված գաճաճ թփուտներին։ Գիշերը անձրև էր եկել, արտերի կանաչ թավիշը շողշողում է ծիածանի բոլոր գույներով։ Հեռագրալարերը նույնպես ոսկեգույն են, հեռագրասյուներին թառած թռչունները նման են մի կաղապարից դուրս եկած արձանիկների։<br />
<br />
Նա նստած է իմ կողքին, պատուհանի մոտ։ Մեր ետևում տեղ են գրավել երկու երիտասարդ, մեկը՝ կապույտ պիջակով, մյուսը հագին ունի բաց-նարնջագույն բլուզ։ Կապույտ պիջակով տղան անեկդոտներ է պատմում, և որքան ես հասկացա, իր անեկդոտներով ուզում է գրավել կողքիս նստած աղջկա ուշադրությունը։<br />
<br />
Նրանց ետևում նստած է քառասունհինգ-քառասունութ տարեկան կարմրաթուշ մի կին։ Տեղը երևի այնքան էլ հարմար չէր, տեղափոխվեց իմ դիմացի նստատեղին, պայուսակից հանեց թարմ բուլկիներ... և, աստվա՜ծ իմ, նա այնպես էր խժռում, կարծես առնվազն մի շաբաթ քաղցած է եղել։ Երբ կապույտ բլուզով տղան հերթական անեկդոտն էր պատմում ինչ-որ անհաջողակ սիրահարների մասին, կարմրաթուշ տիկինը, որ արդեն վեցերորդ բուլկին էր ոչնչացրել, այնպես ծիծաղեց, առաջին տեղերում նստածները գլուխները զարմացած շրջեցին։ Կապույտ պիջակով տղան արհամարհանքով նայեց նրան, և նրա հայացքը կարծես ասում էր. «Ում համար եմ պատմում, տեսեք ով է ծիծաղում»: Տղան ընկած տրամադրությամբ շուռ եկավ, գլուխը հանեց պատուհանից և երկար մազերը տվեց քամուն։<br />
<br />
Մենք բավականին ճանապարհ ենք անցել։ Ավտոբուսի անիվների տակ ասֆալտը ճլճլում է, ինչպես յուղը՝ թավայի մեջ։ Պատուհանից երևում են լեռների ձյունածածկ գագաթները, ներքևում՝ մթամած անտառը։ Ես ուզում եմ ծխել և խնդրում եմ հարևանուհուս՝ տեղներս մի քանի րոպեով փոխել: Վառում եմ սիգարեթը, ծուխը բաց թողնում պատուհանից։ Այստեղ իսկապես զով է, աղջկան առաջարկում եմ գրավել իր տեղը, նա թեթևակի շիկնում է.<br />
- Դե, ոչինչ, ինձ համար այստեղ էլ վատ չէ, եթե ուզում եք...<br />
<br />
Ի՞նչ կարող ես անել, եթե նա հարգում է իմ ճերմակ մազերը, նշանակում է՝ կարիք չկա երկրորդ անգամ խնդրել։ Հերթական կայարանում մեր ավտոբուսը կանգնում է: Ավտովարորդը ճաշարան է շտապում, նրան հետևում են ուղևորները։ Իսկ կարմրաթուշ կինը տեղից շարժվելու միտք չունի, պատուհանից հանում է գլուխը, մի եփած հավ գնում, ձեռքում ծանրութեթև անում և ասում.<br />
<br />
- Սրա գինը շատ լինի, շատ լինի՝ երեք ռուբլի, իսկ այդ սպեկուլյանտն ինձնից հինգ ռուբլի պոկեց։ Որտե՞ղ է մեր միլիցիան, որտե՞ղ է դրուժիննիկը։ Օրը ցերեկով թալանում են մարդկանց։ Անխիղճնե՜ր:<br />
<br />
Երկար ճանապարհը հոգնեցրել է, ուզում եմ դուրս գալ ավտոբուսից, աղջիկը մեկնում է ինձ մի թղթադրամ։<br />
- Խնդրում եմ, եթե կարելի է, ինձ համար մի շիշ ջուր բերեք։<br />
<br />
Կարմրաթուշ կինը շուռ է գալիս, ակնհայտ չարությամբ նետում.<br />
- Տեսեք, է՜, մայրիկի սիրունիկ բալիկը չի ուզում իջնել ավտոբուսից, և առանց ամաչելու ուրիշներին է շահագործում: Ա՛յ աղջիկ, ի՞նչ է, դու ոտքե՞ր չունես։<br />
<br />
Աղջկա դեմքը կարծես ցավից կծկվում է, շուրթերը դողում են։ Նրա աչքերում աղերսանքի պես մի բան կա։ Ո՛չ, նա չի ուզում պատասխանել, և ես նրա փոխարեն պատասխանում եմ.<br />
- Ներեցեք, տիկին, ուրիշների գործերին խառնվելն այնքան էլ լավ բան չէ։ Խորհուրդ չեմ տալիս։<br />
<br />
Բուֆետից գնում եմ երեք շիշ հանքային ջուր, մտնում ավտոբուս։ Կարմրաթուշ տիկինն արդեն խժռել է հավը, հիմա էլ թարմ վարունգ է խրթխրթացնում։ Աղջկա և ինձ համար երկու շիշ եմ բացում, ճամպրուկից հանում խաշած միս, հաց ու պանիր։ Աղջիկը նույնպես բացում է իր ճամպրուկը, հանում տապակած ձուկ և երկու բաժակ։<br />
<br />
- Հիմա կարգին քեֆ կանենք,- ասում եմ:<br />
Տիկինը ցուցադրաբար շուռ է տալիս դեմքը։<br />
<br />
Մենք նստել ենք մի ավտոբուսում, ճաշում ենք միասին և անծանոթներ ենք։ Ես չգիտեմ, թե ով է այդ աղջիկը, ուսանողուհի՞ է, թե՞ ինչ-որ հիմնարկում մեքենագրուհի կամ քարտուղարուհի։ Պարզապես լուրջ աղջիկ է, կարող ես հետը զրուցել լուրջ հարցերի շուրջ, կատակել ու ծիծաղել չափավորության սահմաններում։ Բայց մենք հիմա ծանոթներ ենք ավտոբուսում և այն էլ պատահական ծանոթներ։ Երեկոյան տեղ կհասնենք, նա իր ճանապարհով կգնա, ես՝ իմ: Գուցե վաղը կամ մյուս օրը փողոցում պատահաբար հանդիպենք և իրար բոլորովին չճանաչենք։<br />
<br />
Ուղևորները ներս են մտնում: Կապույտ պիջակով տղան երկու մեծ փունջ մորի էր գնել, մի փունջը մեկնում է աղջկան.<br />
- Վերցրեք, խնդրեմ, այս կողմերի մորին քաղցր է։<br />
- Իսկ փունջը որքա՞ն արժե։<br />
- Ինձ համար՝ ձրի։<br />
- Այդ դեպքում թողեք ձեզ մնա։<br />
<br />
Բաց-նարնջագույն բլուզով տղան ժպտում է.<br />
- Մեկ-զրո:<br />
Կարմրաթուշ տիկինը նորից չարացած նայում է աղջկան։<br />
- Ա՛յ աղջիկ, դու էլ ի՞նչ ես ձևեր թափում, տալիս է՝ վերցրու։<br />
Տղան ուզում է հաշիվը հավասարեցնել և դիմում է իմ օգնությանը.<br />
- Քեռի, ասացեք՝ թող վերցնի։ Ես անկեղծ սրտով... Խնդրում եմ, ուրիշ բան չմտածեք։<br />
<br />
Այ թե լավ բռնեցրեց՝ քեռի՜։ Իսկ գուցե՝ հայրիկ կամ պապիկ։ Եթե այս գեղեցիկ աղջիկը չլիներ, նա երբեք ինձ քեռի չէր անվանի։ Բայց ի՞նչ կարող ես անել, քառասուն տարեկանները միշտ էլ քսան տարեկանների համար քեռի են։<br />
- Խնդրում եմ, քեռի,- տղան իսկապես խնդրում է, և ես քեռու իրավունքով հարցնում եմ.<br />
- Քանիսո՞վ եք գնել։<br />
- Դատարկ բան է, քեռի, կոպեկներ:<br />
- Կայարաններում, բալիկ ջան, կոպեկներով մորու այսպիսի փնջեր չեն, վաճառում։<br />
<br />
Նա իմ «բալիկ ջանն» ընդունում է այնպես, ինչպես երես առած երեխան կընդունի քեռու ապտակը։ Ես նրա բուռն եմ խոթում մեկ ռուբլանոցը, մորու փունջը տալիս աղջկան։ Բաց-նարնջագույն բլուզով տղան, որ հավանաբար սպորտսմեն է, հաշվում է.<br />
- Երկու-զրո, այն էլ՝ տասնմեկ մետրանոցով։<br />
<br />
Ավտոբուսը ծանր փնչոցներով հաղթահարում է վերջին վերելքը։ Կապույտ պիջակով տղան գրպանից հանում է խաղաթղթերը, խառնում և ընկերոջը հրավիրում խաղի։ Վեց բուլկի և մի հավ խժռող տիկինը նրան ցույց է տալիս իր կողքի ազատ տեղը։<br />
- Եկեք միասին խաղանք։<br />
<br />
Տղան երեք անգամ տանուլ է տալիս, նրա մրցակցուհին քրքջում է։<br />
- Դե լավ, դե լավ, երեք անգամ դուռակ դարձար, դա էլ է հերիք։<br />
Սպորտսմենը գլուխն առանց ամսագրից կտրելու, խաղավարի սառնասրտությամբ հաշվում է.<br />
- Հաշիվը դարձավ 3։0։<br />
<br />
Ավտոբուսը թեթև սահում է ուղիղ ու հարթ, ասես տողաշարով գծած ճանապարհով։ Երկինքը բաց կապույտ է, օդը հագեցած ճամփեզրի փշատենիների բուրմունքով։ Կարմրաթուշ տիկինը հենվել թիկնակին, քնել է կուշտ կերած երեխայի քնով, սպորտսմենը ամսագիր է կարդում, կապույտ պիջակով տղան լուռ նայում է պատուհանից։ Առաջին շարքում նստած շիկահեր մարդը, որ հավանաբար մեղվաբույծ է, իր տարիքն առած հարևանուհուն պատմում է, թե ինչպես կարելի է մի տարում միևնույն մեղվափեթակից երեք անգամ մեղր ստանալ։ Չնայած տարեց կինը նույնիսկ դեմքի շարժումով չի հակաճառում նրան, բայց մեղվաբույծը շարունակ կրկնում է. «Է՜, տեսնո՞ւմ եք, չեք հավատում»։<br />
<br />
Աղջիկը մորու փունջը ինձ հետ կիսում է, և մենք հիմա զրուցում ենք որպես մոտիկ ծանոթներ։ Ես նրան պատմում եմ իմ փոքրիկ տղայի մասին, որ սիրում է քանդել իր խաղալիքներն ու նորից հավաքել։ Իսկ մի անգամ, երբ քանդելու բան չէր մնացել, աչքը գցել է հեռուստացույցին ու հարցրել. «Հայրիկ, իսկ հեռուստացույցը ե՞րբ պիտի փչանա, որ մի լավ քանդենք»։<br />
<br />
* * *<br />
Կայարանում կայարանի աղմուկն է։ Կարմրաթուշ տիկինն իր երկու խոշոր սնդուկներ հիշեցնող ճամպրուկները դրեց մայթեզրին, սպորտսմենը և կապույտ պիջակով տղան կանգնեցին բարդու շվաքում, իսկ աղջիկն ուշանում է։ Ես մոտեցա, նա կանգնած էր դռան մոտ. նայեց ինձ ու շշնչաց մի տեսակ մեղավոր.<br />
- Իսկ գուցե օգնեք, ուզում եմ իջնել:<br />
<br />
Կարմրաթուշ տիկինը ծամածռեց դեմքն ու՝<br />
- Տեսեք, է՜, խնդրում է օգնել... Ա՛յ աղջիկ, ի՞նչ է, դու ոտքեր չունե՞ս։<br />
<br />
Դա ոչ ոք չէր սպասում։ Աղջիկը նայեց նրան և ճչաց.<br />
- Տիկին, չունեմ, պրոթեզ է, ի՞նչ եք ուզում ինձնից։<br />
<br />
Նա երեխայի պես ծածկեց դեմքն ու սկսեց հեկեկալ։ Սպորտսմենն ու կապույտ պիջակով տղան կարծես տեղում քարացան, մեղվաբույծը մոտեցավ կարմրաթուշ տիկնոջը և գլուխն օրորեց.<br />
- Տիկին, ինչպե՜ս չեք ամաչում։</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-90618418025280643102015-05-11T23:15:00.001-07:002015-05-11T23:17:22.653-07:00Որդու նամակը հորը։ Հոր Պատասխան նամակը<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUtbOqA78Lu7nQTpGXrNzD6_4MApeEh__ik0Xz8SR_xU9Hpja0L-vHfXqiRGBOGpFqo9qrd3tQOqk4gpg6y22ClCgCQwyFzFq1rVc7u5RDHhs_t35noIs2keTgaI4Gg6pmQvFB2pTT290/s1600/0-Vordu+namake+Hore-VO.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="312" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUtbOqA78Lu7nQTpGXrNzD6_4MApeEh__ik0Xz8SR_xU9Hpja0L-vHfXqiRGBOGpFqo9qrd3tQOqk4gpg6y22ClCgCQwyFzFq1rVc7u5RDHhs_t35noIs2keTgaI4Gg6pmQvFB2pTT290/s320/0-Vordu+namake+Hore-VO.jpg" width="320" /></a></div>
<b>ՈՐԴՈՒ ՆԱՄԱԿԸ ՀՈՐԸ</b><br />
<br />
Թանկագին հայրիկ Պետրոս Պողոսովիչ, ընդունիր որդիական քաղցր բարևներս։<br />
Թույլ տուր նամակիս նախնական տողերում իմ որդիական անկեղծ երախտագիտությունը հայտնել քեզ և մայրիկին, ինչպես նաև ձեր բարին ցանկացող բոլոր հարևաններին։ Եվ նմանապես ուզում եմ իմ որդիական սուրբ պարտքը կատարել իմ ծնողների հանդեպ, որոնք սրտատրոփ սպասում են նամակիս և ուզում են իմանալ որպիսությունս:<br />
<br />
Ես ողջ և առողջ եմ, գործով հաջողակ և, չնայած վերջերս ազատվել եմ աշխատանքից, արդեն չորսուկես ամիս է, գրպանումս ոչ մի կոպեկ չկա, բայց հոգով ու սրտով առույգ եմ։ Կարևորը, իհարկե, փողը չէ, այլ այն, որ չեմ ընկճվում ոչ բարոյապես և ոչ էլ հոգեպես։ Մի քանի ամիս առաջ կինս՝ Ժորժետինան, ինձնից բաժանվեց, սակայն ես տղամարդու պես դիմացա հարվածին և այդ էլ այն դեպքում, երբ գրպանումս նույնիսկ ավտոբուսի փող չունեմ ու կոպեկին «քեռի» եմ ասում:<br />
<br />
Բայց դե մարդ փողով չի մարդ, ի՞նչ անենք, թե հարևաններիս վեց հարյուր ռուբլի պարտք եմ և չեմ կարողանում վերադարձնել։ Ձեզ եմ հարցնում, ինչպե՞ս վերադարձնեմ, երբ ոչ մի տեղ չեմ աշխատում և չգիտեմ սրա վերջը ինչ կդառնա։<br />
Թանկագին հայրիկ Պետրոս Պողոսովիչ, գրիր տեսնեմ խոզը մորթել ծախել եք, կարտոֆիլն ու սոխը շուկայում ի՞նչ գին ունեն, կովը ծնե՞լ է և, ընդհանրապես, ինչպե՞ս է այս տարվա բերքը։<br />
<br />
Անցած օրը խանութում մի լավ մուշտակ տեսա, ուզում էի գնել քեզ համար, բայց գրպանումս կոպեկ չկար։ Մայրիկի համար նույնպես բրդե հրաշալի շալ եմ գտել, եթե փող ունենայի, կգնեի անպայման:<br />
Ստացա իմ թանկագին քույրիկ Սիրուշի նամակը և շատ ուրախացա, որ արդեն նշանվել է։ Այնպե՜ս եմ ուզում եղբայրական պարտքս կատարել, գոնե մի ոսկե ժամացույց գնել սիրելի քրոջս համար... Եթե գրպանումս ճանապարհածախսի փող լիներ, անպայման կներկայանայի հարսանքին։ Ուրեմն՝ թող քույրիկս իմանա, որ իր հարազատ եղբայրն իր գրպանում նույնիսկ ծխախոտի փող չունի, այդ իսկ պատճառով ծխելը թողել է։<br />
<br />
Թանկագին հայրիկ Պետրոս Պողոսովիչ։<br />
Քաղաքում եղանակները ցրտել են, անընդհատ անձրևներ են գալիս, իսկ ես մի կարգին վերարկու չունեմ, որ հագնեմ։ Ճաշարանների ու ռեստորանների դռները փակ են իմ դիմաց, հանրակացարանի պարետն անընդհատ հիշեցնում է, որ չորս ամսվա վարձը չեմ մուծել, և ես ամոթից քիչ է մնում գետինը մտնեմ:<br />
Եվ չնայած գրպանումս կոպեկ չկա, բայց ես ողջ և առողջ եմ, գործով հաջողակ, հոգով ու սրտով՝ ուրախ։<br />
<br />
Որդիական բարևներով՝ մնամ ձեր որդի<br />
Պատրիկ Պետրոսովիչ։<br />
<br />
Հ.Գ.- Թանկագին հայրիկ Պետրոս Պողոսովիչ, գրի տեսնեմ խոզի մսի և կարտոֆիլի վաճառքից որքա՞ն փող է եկել: Եթե քիչ է, մի երեք հարյուր ռուբլի էլ մեր թանկագին հարևաններից վերցրու՝ ուղարկիր։ Ամոթ բան է, որ ամանորի գիշերը հարազատներիս չտեսնեմ։ Եթե սիրելի քույրիկս դեմ չէ հարսանիքը մի երկու ամսով հետաձգելու, թող մի երկու հարյուր ռուբլի էլ ինքն ուղարկի, որպեսզի ձեզ տեսնելիս վրաս վերարկուից-բանից ունենամ։<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgGybTDg5R6KBzP_egnwZjFYEmCg0tTqupjWiFQ-P2NUaxFBt_c6dRXhSQxo5COJ0czTEdOGKUkeE_dUu_nWEGvd1jxyziyxNJv71xWuVhJJ33bwqmGMwaXenr-WW3ciN7yCTf2q_RQfHk/s1600/0-Hor+nanmake+Vordun-VO.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="265" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgGybTDg5R6KBzP_egnwZjFYEmCg0tTqupjWiFQ-P2NUaxFBt_c6dRXhSQxo5COJ0czTEdOGKUkeE_dUu_nWEGvd1jxyziyxNJv71xWuVhJJ33bwqmGMwaXenr-WW3ciN7yCTf2q_RQfHk/s320/0-Hor+nanmake+Vordun-VO.jpg" width="320" /></a></div>
<b>ՀՈՐ ՆԱՄԱԿԸ ՈՐԴՈՒՆ</b><br />
<br />
Թանկագին որդի Պատրիկ Պետրոսովիչ Պողոսով, ընդունիր հայրական անուշ բարևներս։<br />
Թույլ տուր նամակիս նախնական տողերում իմ հայրական անկեղծ երախտագիտությունը հայտնել քեզ, ինչպես նաև քո բարին ցանկացող պարտքատեր հարևաններին։ Ես էլ նմանապես ուզում եմ հայրական սուրբ պարտքս կատարել իմ թանկագին որդու հանդեպ, որը սրտատրոփ սպասում է նամակիս և ուզում է իմանալ որպիսությունս։<br />
<br />
Ես ողջ և առողջ եմ, գործով հաջողակ, չնայած վերջերս չեմ ազատվել աշխատանքից և գրպանումս փող կա։ Կարևորն, իհարկե, փողը չէ, այլ այն, որ կարողանում ես առանց փողի էլ չընկճվել ոչ հոգեպես, ոչ էլ բարոյապես։ Ցավում եմ, որ կինդ բաժանվել է քեզանից, բայց ուրախ եմ նաև, որ դիմացել ես այդ հարվածին, և այդ էլ այն դեպքում, երբ կոպեկին «քեռի» ես ասում: Լավ կլինի՝ ռուբլուն էլ «քեռակին» ասես:<br />
<br />
Բայց դե մարդ փողով չէ մարդ։ Ինչ անենք, թե հարևաններիդ պարտք ես վեց հարյուր ռուբլի։ Քեզ եմ հարցնում՝ ինչպե՞ս վերադարձնես, երբ ոչ մի տեղ չես աշխատում ու չգիտես վերջն ինչ կդառնա։<br />
Թանկագին որդի Պատրիկ Պետրոսովիչ, խոզը մորթել՝ ծախել ենք, կարտոֆիլը շուկայում լավ գին ունի, կովը ծնել է և, ընդհանրապես, հիանալի է այս տարվա բերքը։ Նաև ուրախ եմ, որ ցանկացել ես ինձ համար մուշտակ գնել, մայրիկի համար՝ բրդե շալ, բայց ափսոսում եմ, որ գրպանումդ կոպեկ չի եղել։ Վնաս չկա, սիրելի որդի, հենց որ գրպանումդ փող լինի, այդ մուշտակն ու շալը անպայման կգնես ու կուղարկես։<br />
<br />
Քույրիկդ, ինչպես արդեն գիտես, նշանվել է, և երկու ամսից հետո տեղի կունենա հարսանիքը։ Բայց, քանի որ գրպանումդ նույնիսկ ճանապարհի փող չկա, ի՞նչ կարիք կա անպայման ներկայանաս հարսանքին:<br />
Մեզ մոտ էլ եղանակները նույնպես ցրտել են, անընդհատ անձրևներ են գալիս։ Ափսոսում եմ, որ հագնելու կարգին վերարկու չունես, իսկ հանրակացարանի վարձը չմուծելու համար քիչ է մնում գետինը մտնես։<br />
<br />
Թանկագին որդի, մենք էլ ողջ և առողջ ենք, գործով հաջողակ, հոգով ու սրտով ուրախ։<br />
Հայրական բարևներով՝ մնամ քեզնով բախտավոր<br />
քո հայր Պետրոս Պողոսովիչ։<br />
<br />
Հ. Գ.- Թանկագին որդի Պատրիկ Պետրոսովիչ, խոզի մսի և կարտոֆիլի վաճառքից հազար ռուբլի փող է եկել։<br />
Մեծ ուրախությամբ քույրիկիդ հարսանիքը կհետաձգեի, ու երկու ամսվա իր աշխատավարձը կուղարկեի, բայց, կարծում եմ, չարժե իզուր նեղություն քաշել և ամանորի գիշերը իզուր ծախսերի տակ ընկնել։ Եվ հետո այնքան էլ պարտադիր չէ, որ վերարկուից-բանից ունենաս։ Քո նախապապ և նախատատ Ադամն ու Եվան թզենու տերևներից բացի ոչինչ չունեին, բայց դրախտային կյանք էին վայելում...<br />
Հայրական բարևներով՝ Պետրոս Պողոսովիչ:</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-85042156678612835002014-11-21T04:18:00.001-08:002014-11-21T05:48:14.175-08:00Էպիգրամներ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6r9Av1eevDwlQ2Ivj9z_cbYEC65HAhCNemTHA2ZvTNyaTuohNoQnqElFwQFHyOHyriSgPqDwb0BuVThy_UCx04yUp_80y87tcUusWXCrHO4DUFM1eQFkzp2hPkYQd9R8n7gimbMznaAM/s1600/Epigram-v.PNG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6r9Av1eevDwlQ2Ivj9z_cbYEC65HAhCNemTHA2ZvTNyaTuohNoQnqElFwQFHyOHyriSgPqDwb0BuVThy_UCx04yUp_80y87tcUusWXCrHO4DUFM1eQFkzp2hPkYQd9R8n7gimbMznaAM/s1600/Epigram-v.PNG" height="320" width="259" /></a></div>
* * *<br />
Պիես գրելը մոդա է հիմա,<br />
Ով ասես՝ պիես չի գրում այսօր,<br />
Թքած տաղանդի ու ձիրքի վրա,<br />
Միայն ունենաս ծանոթ ռեժիսոր:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Անվերջ, անդադար հոխորտում է նա,<br />
Որ դեռ ջահել է ու չի ծերացել,<br />
Մինչդեռ վաղուց են գրքերը նրա՝<br />
Իրենից առաջ թոշակի անցել:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Նա այնքան պարզ է, այնքան անբասիր,<br />
Համեստների մեջ միշտ համեստագույն,<br />
Երբ խոսք է բացվում իր անձի մասին,<br />
Գլխարկն հարգանքով հանում է իսկույն:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Ինչ պաշտոն ասեք, որ նա չի վարել,<br />
Բայց կհարցնեք, թե ինչ է արել.<br />
Ներհիմնարկային ահեղ պայքարում<br />
Իր բազկաթոռն է մի կերպ պաշտպանել:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Ես չգիտեմ, որքանո՞վ է հնարավոր՝<br />
Բանաստեղծը հարստանա հոնորարով:<br />
Թե այդպիսի պոետներ կան երկնքի տակ,<br />
Նրանց երգին ոչ մի անգամ չհավատաք:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Իմ հին բարեկամ, Ճանաչում եմ քեզ,<br />
Ես քո բնույթը գիտեմ շատ վաղուց,<br />
Առյուծի կողքին շողոմ աղվես ես,<br />
Աղվեսի դիմաց՝ կատաղած առյուծ:<br />
<br />
<br />
<i>Բ. Կ.-ին</i><br />
Պուշկինն ապրեր, կգրեր՝<br />
Բախտախնդիր, ինտրիգան,<br />
Դու քո ամբողջ էությամբ<br />
Քաղաքական խուլիգան:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Ութ պետ է փոխել, տասը տեղակալ,<br />
Ինքը՝ անփոփոխ, ինքը՝ բնակալ:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Նարինջը տեսնի, կասի՝ կիտրոն է,<br />
Ուր մատը դնի՝ այն էլ կենտրոն է:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Ծախու գրչակն այս, որ մի ժամանակ<br />
Չարենցի դեմ էր ժանիքներ սրում,<br />
Հիմա առել է թուղթ, գրիչ, թանաք,<br />
Չարենցի մասին հուշեր է գրում:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
- Ի՜նչ Թումանյան կամ ի՜նչ Չարենց,-<br />
Գոռաց տգետն ամբարտավան,-<br />
Նորարարը ես եմ հիմա,<br />
Չեմ ճանաչում քեզ ու նրան:-<br />
Բայց ինչո՞ւ մենք գլուխ դնենք<br />
Դղրդացող թմբուկի հետ,<br />
Տգետները մեծամիտ են,<br />
Մեծամիտներն անբարտավան:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Խրատ էի կարդում ցինին,<br />
Բայց չլսեց, թռավ, գնաց,<br />
Գայլը լսեց հորդորանքս,<br />
Սակայն գառս առավ, գնաց.<br />
Գող ագռավը հիսուն տարի<br />
Աշակերտեց Սոկրատեսին,<br />
Բայց այդպես էլ ամբողջ կյանքում<br />
Նա լեշակեր ագռավ մնաց:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Լպրծունն այս ներս մտնելու<br />
Եվ դուրս գալու ձիրք ունի,<br />
Վերևներում ամուր թիկունք<br />
Եվ անսասան դիրք ունի.<br />
Թեկուզ հայտնի գրագող է<br />
Ու խայտառակ էպիգոն,<br />
Բայց գիտե՞ք, թե փառաբանված<br />
Քանի խոտան գիրք ունի:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Առակ գրեցի. «Էշը թռչում է»,<br />
Էշը բողոքեց՝ բա ես թռչո՞ւն եմ,<br />
Ի՞նչ իրավունքով այդպես անտեղի<br />
Վիրավորում ես մեր ազնիվ ցեղին:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Տրեստի հաշվին նոր տուն կառուցեց,<br />
Կերավ, լենք տվեց տրեստի հաշվին,<br />
Եվ դատարանը երբ գործ հարուցեց,<br />
Վնասը ծածկեց տրեստի հաշվին:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
<i> Հ. Ալիևին</i><br />
Քեզ ճանաչում ենք քո ժպիտից կեղծ,<br />
Դու Թալեաթից նենգ, Թալեաթից տխեղձ...<br />
Եվ գիտենք նաև, ով քծնու աղվես,<br />
Որ սողալով ես բարձրացել այդպես<br />
Եվ սողալով էլ մի օր կսատկես:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Իմ հին բարեկամ, Ճանաչում եմ քեզ,<br />
Ես քո բնույթը գիտեմ շատ վաղուց,<br />
Առյուծի կողքին շողոմ աղվես ես,<br />
Աղվեսի դիմաց՝ կատաղած առյուծ:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Երեք նախագահ փոխվեց վեց ամսում,<br />
Չորրորդը եկավ՝ եղածը քանդեց.<br />
Թերթում գրեցին, որ կոլխոզը սույն-<br />
Անշեղ վերելքի ճամփին է արդեն:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Այս հանգաբանը ճակատի զոռով<br />
Մրցանակներ է անընդհատ շահում,<br />
Ի՞նչ փույթ գործերը թույլ են ու ճապաղ,<br />
Մարդը իր գրչով մի տուն է պահում:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Խոսում է Կանտից, անում մեջբերում,<br />
Բայց թանը կաթից նա չի տարբերում:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
<i> Լ-ին</i><br />
Թունոտ ես այնքան ու մաղձոտ՝ հոգիդ,<br />
Որ ճանճը անգամ չի նստում դեմքիդ:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Ահա ձեզ հայտնի «Ծիրանի ծառի»<br />
Նորահայտ մշակն ու հեղինակը,<br />
Թեկուզ ոչ երգի խոսքն է իրենը,<br />
Ոչ եղանակը:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Կարդացել է նա մի քիչ «Սասնա ծուռ»<br />
Եվ «Վարդանանքից» երկու տող սերտել.<br />
Հիմա ամեն տեղ նա կուրծքն է ծեծում.<br />
- Պատմությունն հայոց ես անգիր գիտեմ:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Մի քիչ Շոպեն է լսել, մի քիչ Բախ,<br />
Որդու անունը դրել Շոպենբախ:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Պաշտոն է ուզում, թեկուզև՝ ստոր,<br />
Թեկուզև ռոճիկ չստանա կարգին,<br />
Միայն թե ունենա փափուկ բազկաթոռ,<br />
Կողքին՝ հեռախոս, «Վոլգան»՝ միշտ տակին:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Վերջացրել է զույգ համալսարան,<br />
Բայց մնացել է նույն էշի բալան:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Նա այստեղ-այնտեղ այնքան բողոքեց.<br />
«Կաշառակեր է Չոփուռ Արսենը»,<br />
Որ այդ Չոփուռից մի քիչ փող պոկեց<br />
Ու կտրեց ձենը:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Նա հոր ջանքերով բուհում ընդունվեց,<br />
Փեսի օգնությամբ դիպլոմ ստացավ,<br />
Դիսերտացիան էլ խնամին գրեց,<br />
Քեռու թիկունքով գիտնական դարձավ:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Քանի՜ տարի է՝ եզան պես համառ<br />
Պայքարում է նա պաշտոնի համար:<br />
Պետեր են գալիս, պետեր են գնում,<br />
Բայց տեղակալ է նա միշտ էլ մնում:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Խաբեց՝ տուն քանդեց,<br />
Լափեց՝ յուղ կապեց,<br />
Իսկ երբ բռնվեց,<br />
Իրար խառնվեց.<br />
- Հա՜յ, հարա՜յ, հասեք,<br />
Մարդիկ, օգնեցե՜ք,<br />
Կերածս մարսեմ:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Ոչ ջութակ էր նա՝ ջութակի նման,<br />
Ոչ թութակ էր նա՝ թութակի նման:<br />
Տեսան, որ մարդը խելք չունի կարգին,<br />
Առաջ քաշեցին, դարձրին խմբագիր:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
<i>Մի քննադատի</i><br />
Նա ունի ուրույն իր խոսքն ու ոճը,<br />
Գնահատման հարցում անաչառ է խիստ,<br />
Ծանոթի առջև շարժում է պոչը,<br />
Անծանոթներին քացի է տալիս:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Հարմար կաբինետ, փափուկ բազկաթոռ,<br />
Շիք գրասեղան, երազներ բազում,<br />
Թանաք, թուղթ, գրիչ, հաճելի անդորր...<br />
Մուսան է միայն նրան պակասում:<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Այն ո՞վ է ասում, թե Նազար չկա,<br />
Եվ նազարական ավազակ չկա,<br />
Իբր հեքիաթ է Նազարը եղել,<br />
Իբր վաղուց ենք Նազարին թաղել:<br />
Նազարին, ճիշտ է, մենք նոր չենք թաղել,<br />
Բայց արի ու տես, որ խոր չենք թաղել.<br />
Հին Նազարն իր մեջ նոր Նազար սնել,<br />
Հին Նազարից՝ նոր Նազար է ծնվել:<br />
Եվ նոր Նազարն այս իր նախորդի պես<br />
Ոչ թե անտեղի ճանճ է փախցնում,<br />
Այլ ճանճերին է հերոս դարձնում:<br />
1981 թ.<br />
<br />
<br />
* * *<br />
Լինում է այնպես, հիմարն էլ հաճախ<br />
Դառնում է հանճար,<br />
Մեզ՝ խելոքներիս<br />
Դասեր է տալիս,<br />
Սովորեցնում, թե ինչպես անենք՝<br />
Իր ձեռքով փոսը գլորած քարը<br />
Այդ փոսից հանենք:<br />
Եվ մենք, որ այնքան<br />
Խելոք ենք կյանքում,<br />
Հիմարին էլ ենք հաճախ ենթարկվում,<br />
Նրա դհոլ ու զուռնի տակ պարում,<br />
Մեծարում նրան ու ծափահարում:<br />
Է՜հ, ես ի՞նչ ասեմ աշխարհին այս սին,<br />
Հիմարի քարը մեր խելոք գլխին:<br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-46839429799599178212014-10-12T03:29:00.000-07:002014-10-12T03:36:42.816-07:00Արցախ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue;"><b>Այստեղ</b></span>՝ <a href="https://www.youtube.com/watch?v=w-CXXY3tylQ">Vazgen Ovyan - Artsakh - Silva Yuzbashyan Վազգեն Օվյան - Արցախ - Կարդում է Սիլվա Յուզբաշյանը</a><br />
<br />
Այսօր էլ ոչինչ չի փոխվել.<br />
<br />
<b><span style="color: #674ea7;">...Քանի՜ հազար տարի</span></b><br />
<b><span style="color: #674ea7;">Քեզ խաբել են այդպես</span></b><br />
<b><span style="color: #674ea7;">Եվ թիկունքից զարկել։</span></b><br />
<br />
<span style="color: blue;"><b>Այստեղ</b></span>՝ <a href="https://www.youtube.com/watch?v=w-CXXY3tylQ">Vazgen Ovyan - Artsakh - Silva Yuzbashyan Վազգեն Օվյան - Արցախ - Կարդում է Սիլվա Յուզբաշյանը</a></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-54214112799809750292014-08-24T03:44:00.001-07:002014-08-24T03:44:09.669-07:00ՊԱՅԾԱՌ ԱՆՀԱՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5ODERbtvTbGrTU9t-47LOH3H5ANGb-fXRd6gQX3p4Hoer2sLhXAKWf_IiMzrTmZEfURHNquyTHEDGRVTk2KV4JSgKCNZUj2rrtkhACpci483kAOBgG1pjVyZTP5AaJU-HPbpp9yRaNTY/s1600/Ovian-008.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5ODERbtvTbGrTU9t-47LOH3H5ANGb-fXRd6gQX3p4Hoer2sLhXAKWf_IiMzrTmZEfURHNquyTHEDGRVTk2KV4JSgKCNZUj2rrtkhACpci483kAOBgG1pjVyZTP5AaJU-HPbpp9yRaNTY/s1600/Ovian-008.jpg" height="320" width="229" /></a></div>
Վազգեն Օվյան՝ անհանգիստ սուր միտք, հզոր ասելիք և աներևակայելի աշխատասիրություն։ Վկան նրա վերջերս հրատարակված ստեղծագործություններն են, գրականության գրեթե բոլոր ժանրերում հավասարապես հանդես գալու տաղանդը։ Մանավանդ երգիծելու բնագավառում նա մրցակից չուներ։<br />
Ընդհանրապես Վազգեն Օվյանի ստեղծագործության նշանակությունը բացառիկ է։ Դրա վառ օրինակը «Այս Ղարաբաղն է» փայլուն երկն է։ Կարդում եմ այն, և թվում է հեղինակը գրել է ոչ թե տարիներ առաջ, այլ այսօր, մեր օրերում։ Կանցնեն տարիներ, և երբ ստեղծվի Արցախի մասին գրական-գեղարվեստական մի անթոլոգիա, ապա անշուտ այն գլխավորելու է այդ շքեղ պոեմը։<br />
<br />
Դա կոչ է, պատգամ՝ ուղղված նաև գալիք սերունդներին։ Դա հզոր տաղանդով հնչեցրած ղողանջ է, գեղարվեստական անգերազանցելի հարստություն, Արցախում ձեռք բերած մեծագործություններից մեկը։ Սա սովորական պատում չէ, այլ Արցախի դիմանկարը, ոգու խոյանքները, ինչու չէ, նաև հայրենի երկրամասի վսեմ նկարագիրը։<br />
<br />
Ես գրեթե միակ արցախցին եմ, որ դեռևս ուսանողական տարիներին՝ 1962 թ. լուրջ խոսակցություն եմ ունեցել Վազգենի հետ, նրա «Թևան-դհոլ» երգիծական, ծաղրանկարային, պոեմի առնչությամբ։ Սակայն հետագա տարիներին մոտիկից շփվելով նրա հետ, զգացի, որ Օվյանը չափազանց ինքնատիպ և բնությունից շնորհված տաղանդավոր անհատականություն էր։ Բայց ինչպես ինքն էր խոստովանել, այդ ժամանակ լավ չգիտեր Արցախ-Ղարաբաղի պատմությունը։ Դրա համար էլ սկզբնական շրջանում տարվել էր ժամանակի մտայնության թեմաներով։<br />
<br />
Մի բան սակայն պարզ է. գրել էր ստեղծագործական մեծ պաթոսով, իրեն հատուկ շիտակությամբ ու արվեստի բարձր չափանիշներով։ Այն գրել էր բոլոր հինգ զգայարանների արտասովոր լարումով ու տաղանդի փայլատակումով, ժամանակի գաղափարական արտահայտչական եղանակով։<br />
<br />
Հաստատապես կարող եմ պնդել, որ Վազգեն Օվյանին էր վիճակված գրել Արցախում Ադրբեջանի իրականացրած քաղաքական ցեղասպանության պատմությունը՝ խտացված և ամբողջացված ներկայացնել բանաստեղծական ներշնչանքով։ Այլ խոսքերով՝ չափածո ժանրում ուրվագծել էր Արցախի վերապրած ողջ մղձավանջը, արցախցու ազատաբաղձ տանջանքները։<br />
<br />
Վազգեն Օվյանը սովորական մահկանացու չէր, այլ պայծառ անհատականություն, մեծ հայրենասեր, բոլորիս աչքի առաջ հալվող-մաշվող, հայաթափվող Արցախի բանաստեղծը, մի ամբողջ սերնդի ճակատագրի պատմիչը։<br />
<br />
<div style="text-align: right;">
ՇԱՀԵՆ ՄԿՐՏՉՅԱՆ</div>
<div style="text-align: right;">
Երևան, սեպտեմբեր, 1999 թ.</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-4230080068419149332014-05-24T12:10:00.001-07:002014-06-01T07:03:10.242-07:00Վազգեն Օվյան - Արցախական - Կարդում է Սիլվա Յուզբաշյանը<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
Տեսահոլովակը այստեղ՝ </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=xR4D_k0m0FE" style="text-align: left;">Վազգեն Օվյան - Պոեզիա - Կարդում է Սիլվա Յուզբաշյանը </a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQEXQcPf3nDG7P08q0HqVcX32Ui0m_5QuDonj7rpUtV5KCrXVvJVbzX8hfevzTfFScKUn52yuLl5CfFHW8uycGLqVrlRMbSfiSAgwCEwdDZkf_eRdZFhQ5q2qygkd1fXfL_wBX58R5MuI/s1600/Silva-11.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQEXQcPf3nDG7P08q0HqVcX32Ui0m_5QuDonj7rpUtV5KCrXVvJVbzX8hfevzTfFScKUn52yuLl5CfFHW8uycGLqVrlRMbSfiSAgwCEwdDZkf_eRdZFhQ5q2qygkd1fXfL_wBX58R5MuI/s1600/Silva-11.JPG" height="240" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
Տեսահոլովակը այստեղ՝ <a href="https://www.youtube.com/watch?v=xR4D_k0m0FE">Vazgen Ovyan - Poezia - Silva Yuzbashyan</a><br />
<br />
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-29703179296567635392014-04-28T13:34:00.001-07:002014-04-28T13:34:30.052-07:00Ասք անմահության<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjoZdc1vVoKxTmnMtas2kMHMC-26o-HAAnR1A-tYJNtcHKy_bkhvz5SX0SPmFPNm83L9AkRSD8T19Pgift3LLFGuPzSTnl1jjwOzOUJll321CYFCfKfYPNonDQn7Codj1ZgL7jitPKr2pI/s1600/Hovhannes+Shiraz.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjoZdc1vVoKxTmnMtas2kMHMC-26o-HAAnR1A-tYJNtcHKy_bkhvz5SX0SPmFPNm83L9AkRSD8T19Pgift3LLFGuPzSTnl1jjwOzOUJll321CYFCfKfYPNonDQn7Codj1ZgL7jitPKr2pI/s1600/Hovhannes+Shiraz.jpg" height="320" width="205" /></a></div>
<b>(Հովհաննես Շիրազի հիշատակին)</b><br />
<br />
Շիրազը Մասիս սարի բողոքն է<br />
Ու հառաչանքը մեր Վանա ծովի,<br />
Շիրազը Արաքս գետի մորմոքն է,<br />
Անլուռ տանջանքը գերված Տարոնի:<br />
Շիրազը հավերժ հոգու թրթիռ է:<br />
Նոյի տապանից թռած աղավնին,<br />
Մեսրոպ Մաշտոցի սրբացած գիրն է,<br />
Տագնապի կանչը Ձենով Օհանի:<br />
Շիրազն Ախթամար վանքի արցունքն է,<br />
Չարից շղթայված Արտավազդ արքան,<br />
Օտար ափերի հայի հարցմունքն է<br />
Հայոց կռունկին՝ երկրից լո՞ւր չկա:<br />
Շիրազը Սասնա հույսի Մհերն է,<br />
Բախտի հենակը անտեր Սասնա տան,<br />
Որբացած մանկանց արցունքի լեռն է՝<br />
Լցված բաժակը ծով համբերության:<br />
Շիրազն Անին է մեր ավերակված,<br />
Արյունով գրված մեր պատմությունը,<br />
Եվ մոխիրներից հրաշքով հառնված,<br />
Վերածնված մեր Փյունիկ թռչունը:<br />
Շիրազը գերված մեր Կարս քաղաքն է<br />
Ու գետը Եփրատ՝ վշտից խելագար,<br />
Մեր ոգու ցասումն ու աղաղակն է-<br />
Ընդդեմ աստծո՝ կույր ու խլականջ:<br />
Շիրազը հայոց դարավոր հարցն է<br />
Եվ հարցականը չլուծված հարցի,<br />
Շիրազը՝ պանդուխտ այն հայի լացն է,<br />
Որ մոլորվել է ճամփեքին դարձի:<br />
Շիրազը երգի գարնանամուտն է,<br />
Գարնան հեղեղ է ու գարնան որոտ,<br />
Երկնքում թևող զանգակ-արտույտ է,<br />
Շողով ու ցողով բացվող առավոտ,<br />
Շիրազն այն հզոր սիրո կրակն է,<br />
Որ սրտերի մեջ երբեք չի մարում,<br />
Եվ հայրենաշեն այն մեծ բանակն է,<br />
Որի զինվորը չի դավաճանում:<br />
Շիրազն հյութն է մեր անուշ խաղողի,<br />
Կարասների մեջ գժվող մաճառը,<br />
Շաղիկներ դարձած ժպիտն է հողի<br />
Ու մեր դպրության անմահ հանճարը:<br />
Շիրազն իմաստուն մեր ապուպապն է,<br />
Մեր գերդաստանի մանուկն է անեղձ,<br />
Եվ ավանդական մեր երգի թափն է՝<br />
Նարեկից մինչև Եղիշե Չարենց:<br />
Շիրազը մեր շեն օջախի ծուխն է,<br />
Կարոտի լեռը ու խիղճը անբիծ,<br />
Մեր ցավից պոռթկված այն հրաբուխն է,<br />
Որ շպրտում է իր խառնարանից<br />
Հրի փոխարեն՝<br />
Լալ ու գոհարներ:<br />
Շիրազն հավերժի հավերժող ձայնն է՝<br />
Դարերից եկած՝ ուղղված դարերին,<br />
Շիրազը հայոց վշտի արձանն է<br />
Ու մոնումենտը գալիք օրերի:<br />
Շիրազը չքնաղ մեր Երևանն է,<br />
Արցախն ու Վանը, Եփրատն ու Անին,<br />
Մեր Հրազդանն ու Մարութա սարն է,<br />
Կապույտ ծփանքը՝ հրաշք Սևանի:<br />
Շիրազը միշտ կա,<br />
Մասիսը վկա,<br />
Վկա Արագածն<br />
Ու Սիսը վկա-<br />
Քանի ապրում ենք այս երկնքի տակ-<br />
Շիրազով պիտի մեր սիրտը բանանք,<br />
Շիրազով պիտի չափենք մեր թափը,<br />
Հայոց Շիրազով պիտի իմանանք<br />
Մեր ոգու ուժն ու մեր սիրո չափը:<br />
<br />
ՎԱԶԳԵՆ ՕՎՅԱՆ<br />
1984 թիվ, 17-ին մարտի</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-65399088285168650682014-04-22T05:49:00.002-07:002014-04-22T05:49:28.350-07:00Հարևանություն<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEid4nHbES2CBhQA-lcyRSGIN7WjGZkL5MZZSBeJ0vpgz7j2FBaxSit_seu_OhXrXeUVvwVmUIPqcADdibr-WsO7m09qDVQfxUygUGxrz6IiWvHGSBNOAsXf-3bYrN-Akxr5uMz3TqXU_Hk/s1600/bid-Harevanner.GIF" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEid4nHbES2CBhQA-lcyRSGIN7WjGZkL5MZZSBeJ0vpgz7j2FBaxSit_seu_OhXrXeUVvwVmUIPqcADdibr-WsO7m09qDVQfxUygUGxrz6IiWvHGSBNOAsXf-3bYrN-Akxr5uMz3TqXU_Hk/s1600/bid-Harevanner.GIF" height="310" width="320" /></a></div>
Ես և Սեդրակ Մարգարիչը տասը տարվա պատը պատին հարևաններ ենք, և այդ տասը տարում իրար դեռ ոչ մի անգամ ցուրտ խոսք չենք ասել։ Բնակարանամուտի առաջին օրը նստած հեռուստացույց էի դիտում, մեկ էլ հանկարծ՝ թա՛խկ-թըրա՛խկ, թա՛խկ-թըրա՛խկ, թա՛խկ-թըրա՛խկ, և միջնապատի ծեփը շռնդալով թափվեց նոր գնած բազմոցի վրա։<br />
<br />
- Սեդրակ Մարգարի՛չ,- գոռացի,- այդ ի՞նչ բանի եք։<br />
- Բան չկա, հարևան ջան,- պատասխանեց,- մի երկու մեխ է, հիմա կվերջացնեմ։<br />
Երբ նա վերջացրեց իր երկու մեխը, ես իսկույն խանութ վազեցի, կես կիլո մեխ գնեցի ու սկսեցի շարել պատին՝ թա՛խկ-թըրա՛խկ, թա՛խկ-թըրա՛խկ...<br />
<br />
Հիմա էլ Սեդրակ Մարգարիչը սկսեց այն կողմից.<br />
- Արամ Ազատի՛չ, ի սեր աստծո, մի քիչ կամաց, պատին սվաղ չմնաց։<br />
- Բան չկա, Սեդրակ Մարգարիչ,- պատասխանեցի,- մի կես կիլո մեխ է, շուտով կվերջացնեմ։<br />
<br />
Երկու ամսից հետո Սեդրակ Մարգարիչն իր կնոջ ծննդյան օրն էր նշում։ Բաժակաճառեր, ծափ, ծիծաղ, աղմուկ ու աղաղակ։ Մրցություն էր ծավալվել, բոլորն էլ ուզում էին մեկը մյուսից բարձր գոռալ։<br />
Բռունցքով ծեծեցի պատը՝ չլսեցին։ Կոշիկներով ծեծեցի՝ չլսելուն դրեցին։ Սկսեցի մուրճով ծեծել։<br />
<br />
- Սեդրակ Մարգարի՜չ, խնդրում եմ մի քիչ կամաց, գլուխս պայթում է։<br />
Սեդրակ Մարգարիչը գինով էր, բարձր տրամադրությամբ պատասխանեց.<br />
- Հարևան ջան, ցավդ տանեմ, խնդրում եմ վատ բան չկարծես, այս աղմուկը բարի նպատակների աղմուկ է։<br />
<br />
Հաջորդ կիրակի հավաքեցի մեր բակի հայտնի աղմկարարներին ու սկսնակ կլարնետիստներին և կնոջս ծննդյան օրն այնպիսի մակարդակով նշեցի, որ Սեդրակ Մարգարիչի նյարդերը չդիմացան, գլուխն առավ ափերի մեջ ու շատ քաղաքավարի բղավեց.<br />
- Արամ Ազատի՛չ, ախր, գիշերվա ժամը մեկն է:<br />
- Խնդրում եմ ներող լինեք, հարևան ջան,- պատասխանեցի,- այսօր կնոջս ծննդյան օրն է, կաշխատեմ առավոտյան ժամը վեցին լավ հարևանների կենացով ամեն ինչ հաջողությամբ վերջացնել։<br />
<br />
Ձմեռնամուտին Սեդրակ Մարգարիչն իր բնակարանում վառարան դրեց, և խողովակը հրացանի փողի պես ուղղեց դեպի մեր պատշգամբը։<br />
- Սեդրակ Մարգարի՜չ,- ասացի,- թույլ տվեք իմանալ, այս ի՞նչ ծուխ է։<br />
- Բան չկա,- պատասխանեց,- փայտ չունենք, թեփ ենք վառում։<br />
<br />
Ես, առանց երկար-բարակ մտածելու, իսկույն մեր վառարանի խողովակը հեռահար հրանոթի փողի պես ուղղեցի դեպի նրանց պատշգամբը։<br />
- Արամ Ազատի՜չ,- վիզը պատշգամբից ձգեց Սեդրակ Մարգարիչը,- ախր, խեղդվեցինք, այս ի՞նչ զզվելի ծուխ է։<br />
- Դատարկ բան է,- պատասխանեցի,- մազութ չեմ գտել, ստիպված սոլյարկա ենք վառում։<br />
<br />
Սեդրակ Մարգարիչն իր աղջկա համար դաշնամուր գնեց, իսկ ես դաշնամուրի ձայնը խլացնելու նպատակով, տղայիս համար դհոլ գնեցի, ինձ համար՝ զուռնա, կնոջս համար՝ գալարափող, աղջկաս համար՝ ջութակ։<br />
Սեդրակ Մարգարիչը մի պստիկ շուն գնեց, իսկ ես մեր բնակարանում տեղավորեցի գայլախեղդ հսկա մի գամփռ։ Երբ այն կողմից Սեդրակ Մարգարիչի խղճուկ շնիկը «ծա՛վ-ծա՛վ» էր անում, մեր գամփռն այնպիսի բասով էր պատասխանում, որ ամբողջ շենքը դղրդում էր։<br />
<br />
Եթե վաղը Սեդրակ Մարգարիչը հանկարծ փորձի իր բնակարանում արջ պահել, ես Աֆրիկայից կամ Հնդկաստանից փիղ բերել կտամ։</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-32324660061458257792014-04-07T23:20:00.001-07:002014-06-03T10:04:43.631-07:00Ավանդապատում կամ պատմվածք տատիս մասին<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEwRCOOHeKthasgSbmjxoG53ZSS60A1IQUJpI3sr2ue9rUdSw5ulO87_4w622CqebFDcpAVmimtCnBStSrauctfllynjpWFIwItSJb8TSM2lku6Fu3loaNZUhyphenhyphenOnAVGEMo88iNJuzsCb8/s1600/Dashushen-4.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEwRCOOHeKthasgSbmjxoG53ZSS60A1IQUJpI3sr2ue9rUdSw5ulO87_4w622CqebFDcpAVmimtCnBStSrauctfllynjpWFIwItSJb8TSM2lku6Fu3loaNZUhyphenhyphenOnAVGEMo88iNJuzsCb8/s1600/Dashushen-4.JPG" height="247" width="320" /></a></div>
Շատ ու շատ տարիներ առաջ, երբ դեռ նոր էր Աստված ստեղծել ծառերն ու ծաղիկները, ծովերն ու գետերը, լեռներն ու անտառները, երկինքն այնքան ցածր էր, որ նապաստակներն անգամ կանգում էին լեռների գագաթներին, հոտոտում աստղերը։ Լուսինը քիչ էր մնում դիպչեր բարձր ծառերի ճյուղերին, արեգակը մի քիչ լուսնից բարձր էր։ Սկզբում ոչ ոք չէր իմանում, որ աստղերը ոսկուց ու ադամանդից էին, և մարդիկ ապրում էին հաշտ ու խաղաղ։ Բայց շուտով նրանք հասկացան այդ, բարձր աստիճաններ պատրաստեցին, բարձրացան երկինք ու սկսեցին ջարդել աստղերը։ Բոլորն էլ ցանկանում էին հարստանալ։ Ոսկու տենդով արբած մարդիկ բզկտում էին իրար։ Գիշեր-ցերեկ ջարդում էին աստղերը, մեկը մյուսից գողանում ոսկու և ադամանդի թանկարժեք կտորները, տանում թաքցնում որտեղ որ կարող են։ Սկսեցին պատերազմները. սկզբում տերությունն էր կռվում տերության դեմ, ցեղը՝ ցեղի դեմ, հետո գյուղը ելավ գյուղի դեմ, քաղաքը՝ քաղաքի դեմ, հարևանը՝ հարևանի դեմ, եղբայրը՝ եղբոր դեմ։ Եղան մեծ արյունահեղություններ։ Ով ուժեղ էր, նա էլ հարստանում էր, թույլերին սպանում։ Թագավորներն ուզում էին, որ իրենց թագերը, գահերը, պալատների սյունները զուտ ոսկուց և ադամանդից լինեն։ Թագուհիները շողշողում էին արծաթի, ոսկու, ադամանդի մեջ։ Իշխանները ման էին գալիս ոսկե գավազաններով և արծաթե կառքերով։ Այդ ամենից հասարակ ժողովրդին բաժին չէր հասնում։<br />
<br />
Աստված վերևից տեսավ մարդկային այս անարդարությունն ու անհավասարությունը և խիստ զայրացավ՝ այդ ովքե՞ր և ի՞նչ իրավունքով են ջարդում իմ ստեղծած աստղերը։ Եվ նրա կամքով երկինքը բարձրացավ ու սկսվեց Մեծ ջրհեղեղը։ Շատ քաղաքներ, գյուղեր, լեռներ, անտառներ, այգիներ մնացին ջրերի տակ։ Եվ եթե չլիներ Նոյ նահապետը, մարդկային ցեղը իսպառ կվերանար աշխարհի երեսից...<br />
<br />
Դա պատմում է տատս։ Ումի՞ց է լսել այս առասպելը, իր տատի՞ց, թե՞ պապից։ Չգիտեմ։ Գուցե ինքն է հորինել…<br />
Ես վաղ մանկությունից սիրում էի լսել մեծերի պատմած ավանդություններն ու լեգենդները, հեքիաթներն ու զրույցները։<br />
Տատս, այդ անմեղ, բարի, հաճախ երեխայի պես միամիտ կինն ունի իր ուրույն պատմելաձևը, իր ոճը։ Նրա անկեղծությունն ու միամտությունը հաճախ հասնում էր սրամիտ ու գեղեցիկ անեկդոտների։ Այսպես, նա մի օր կանչեց մորս, թե՝ ռադիոն անջատիր, ուզում եմ լողանալ։ Մայրս զարմացավ, իսկ նա՝ «Աղջի, բա ամոթ չի՞... խոսողն էլի կնիկ լիներ, ոչինչ, տղամարդ է»։<br />
<br />
Տատիս ավագ քույրը՝ Նանա բիբին, մահամերձ էր։ Նա իր մահկանացուն կնքելուց առաջ տատիս ասաց. «Մանիշակ, աչքերս դու քո ձեռքով կփակես։ Տես, հա, շատ լաց չլինես, թե չէ՝ շատ կնեղանամ... Էն անունը կտրած Գյուլլուհուն կասես իմ կողմից, որ ինքն ինձ լողացնի ու շորերս հագցնի։ Հա, քանի միտս է, ասեմ՝ թող բրդե փափուկ գուլպաներս չմոռանա։ Գիտես, չէ՞, ոտքերիցս շատ եմ խեղճ»։ Տատս թաշկինակը մոտեցրեց աչքերին ու խոսեց. «Նանա աքա, ախր, ինչի՞ ես էդքան թայդի ընկնում (այսինքն՝ շտապում), իմանում ես, թե էն աշխարքում լա՞վ է։ Ախր, գնացողն էլ ետ չի գալիս, է՜, ետ չի գալիս»։<br />
<br />
Հետո սկսեցին հիշել իրենց անցած գնացած օրերը։ «Մանիշակ, միտդ է...»։ «Նանա աքա, բա քո մի՞տն է, էն որ Սանգարում արտ էինք քաղահանում...»։ Տատս սկսեց իր պատմությունը, վերջացրեց։ Նանա բիբին նույնպես վերջացել էր։ Տատս մատներով փակեց նրա կոպերը, համբուրեց արդեն սառած ճակատն ու ասաց. «Նանա աքա, է, քե մատաղ, լավ բան չարեցիր...»։<br />
- Ինչպիսի՞ մարդ էր պապս...<br />
<br />
Տատս տխուր ժպտում է, ապա մի պահ ամփոփվում ինքն իր մեջ ու պատմում.<br />
- Թուխ բեղեր ուներ պապդ, թուխ հոնքեր, թուխ ճակատ՝ թուխ մազեր վրան։ Նստում էր թուխ ձին ու թուխ փափախի տակից բոցկլտում էին թուխ աչքերը։ Ջահել-ջիվան տղա էր...<br />
Այստեղ մի պահ կարկամում է ձայնը, աչքերը ջրակալում են։<br />
<br />
- Հանդից եկավ տուն, պառկեց թախտին ու մղկտում էր ցավից։ Ոչ սուրբ Սարիբեկը օգնեց, ոչ հեքիմ Մանասը։ Աստված չլսեց ձայնս։ Խեղճ մարդը լուսաբացին մոմի պես թրթռաց, մոմի պես հանգավ։ Քսանչորսը դեռ չէր լրացել։<br />
Տատս ամուսնու, այսինքն՝ պապիս մահից հետո ապրեց վաթսուն տարի ու երբեք չմոռացավ նրան։<br />
Գարնանամուտին ընկավ անկողին։ Նա իր վերջին օրերն էր ապրում։ Երբ արդեն զգաց, որ մահը մոտ է, կանչեց հորս, բռնեց նրա ձեռքն ու կամաց, շատ կամաց ասաց.<br />
<br />
- Մի բան եմ խնդրում,- և նա վերջին անգամ նայեց պատից կախած պապիս լուսանկարին ու հառաչեց,- ինձ էն ջահել ջիվանի մոտ չթաղեք... ամոթ է։<br />
Հրաշք կին էր տատս։<br />
<br />
<div style="text-align: right;">
<i>«Կապույտ տարիներ» վիպակից</i></div>
<div style="text-align: right;">
<a href="http://vazgenovyan.blogspot.com/p/blog-page_1294.html"><i>Վազգեն ՕՎՅԱՆ: Կապույտ տարիներ</i></a></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-41444505121513501912014-04-02T23:55:00.000-07:002014-04-03T00:43:53.429-07:00Օգտակար խորհուրդներ անփորձ կնամոլներին<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBM4aJbvrUw4bjPjGqoGssLGTrn4IlzvigThZ_oDOiujHG0vXe4WITZuRgH5xqjP7TdVnjBGA_m0dwYkPao_pEAiTMa8_8FoA_lZQa4L_rI-p9-sCxpfJBGyDVEGeyIF1o3ZSWn2lWPjQ/s1600/V-bid1gun-1.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBM4aJbvrUw4bjPjGqoGssLGTrn4IlzvigThZ_oDOiujHG0vXe4WITZuRgH5xqjP7TdVnjBGA_m0dwYkPao_pEAiTMa8_8FoA_lZQa4L_rI-p9-sCxpfJBGyDVEGeyIF1o3ZSWn2lWPjQ/s1600/V-bid1gun-1.JPG" height="320" width="310" /></a></div>
Հանրահայտ երգն ասում է. «Ծառերը ծաղկում են տարին մի անգամ...»։ Բայց դու ծառ չես, ինչո՞ւ կյանքում միայն մի անգամ ծաղկես։ Մի երգ, որ կրկնում ես շարունակ, ձանձրանում ես, մի կերակուրը, որ չորս անգամ իրար վրա ուտում ես՝ էլի ես ձանձրանում։ Կարո՞ղ ես վեց անգամ դիտել միևնույն ներկայացումը կամ կինոն ու՝ չձանձրանալ։<br />
<br />
Այդպես էլ ամուսնությունը։<br />
Երկու տարի մի կնոջ հետ ապրել ես, իրար «ջան» եք ասել, «ջան» լսել, և սիրտդ մի ուրիշ կնիկ է մտել։ Այստեղ ամաչելու ու վարանելու բան չկա, որ կնիկդ մի օր «ջան» է ասում, դու էլ «չոռ» ասա։ Բան է, եթե ինքը «չոռ»-իդ «ջան»-ով պատասախանի, հիմա էլ «զահուրմար» ասա։ Ու կտաք՝ կռվեք։ Դե պարզ բան է, կռվի մեջ չամիչ չեն բաժանում... Կնիկդ հենց որ հերանց տան ճանապարհը բռնեց, դու էլ սիրեկանիդ տան ճանապարհը բռնիր։<br />
<br />
Սիրեկանիդ անունն ի՞նչ է. ասենք՝ Մերի է։ Գնում ասում ես՝ Մերի, ախր, ինչո՞ւ առաջինը քեզ չեմ հանդիպել ու քեզ հետ կյանքս կապել։ Վե՛րջ, սպանես էլ, ես քեզնից հեռացողը չեմ։ Եթե մի քիչ համառի, լվացքի թոկը վիզդ գցի և ցույց տուր, որ իսկապես ուզում ես կախվել։ Բան է, թե որ չհավատա, թոկի մի ծայրն էլ նրա վիզը գցիր ու ասա՝ միասին ենք կախվում։<br />
<br />
Երկրորդ կնոջդ հետ արդեն մի վեց ամիս ապրել ես, և հանկարծ մի ուրիշն է սիրտդ մտել։ Հիմա կարող ես շաբաթը երկու անգամ հարբած տուն գալ, ամեն դատարկ բանի համար կռիվ սարքել, երանի տալ այն օրերին, երբ ապրում էիր առաջին կնոջդ հետ։ «Ինչպե՜ս սխալվեցի,- կասես,- իմ գյոզալական կնիկը թողած, այս օձն ինչպե՜ս փաթաթվեց վզիս»։<br />
<br />
Վերջ, հասել ես նպատակիդ։ Կարող ես երրորդ աչքադրած կնկա դուռը շատ քաղաքավարի ծեծել, մտնել ներս, մի երեք բերան հառաչել, մի երկու կաթիլ արցունք գցել։ Կանայք տղամարդկանց սրտին այնքան չեն հավատում, որքան այդ երկու կաթիլ արցունքին։<br />
<br />
Երրորդ ամուսնությունից հետո մի երկու տարի կհանգստանաս, ուժ կհավաքես չորրորդ ամուսնության համար։ Եթե կնիկդ աղջիկ բերի, կբողոքես. «Ինչո՞ւ աղջիկ և ոչ տղա»։ Իսկ եթե տղա բերի, կասես. «Ինձ նման չի, ուրիշից է»։ Եթե ոչ տղա բերի, ոչ էլ աղջիկ, ազատ ես, գնացք նստիր ու չվիր պատահական քաղաքի ուղղությամբ։ Պատահական քաղաքում կարող ես պսակվել նաև ջահել հարսնացուի հետ և ձևացնել ամուրի։ Հո ճակատիդ գրած չի, որ դրանից առաջ երեք անգամ հաջողությամբ պսակվել ես և հաջողությամբ բաժանվել։<br />
<br />
Այսպես կանցնի մի տարի, երկու տարի, և մի օր էլ քո նախկին կանանցից որևէ մեկը կիմանա հասցեդ, կբողոքի, որ ալիմենտ չես վճարում, չորրորդ կնիկդ քեզ կանվանի խաբեբայի մեկը և հենց առաջինն ինքը կբաժանվի քեզնից։<br />
<br />
Այստեղ դու այլևս անելիք չունես, եղած-չեղածդ հավաքիր, և եթե շատ ես շտապում, ինքնաթիռ նստիր ու բռնիր մի ուրիշ քաղաքի ճանապարհ... Սրանից դենը քո գործը դու լավ գիտես, որովհետև բավականին փորձ ես կուտակել։ Հինգերորդ պսակից հետո էլ կարող ես սեզոն գնալ, ծանոթանալ մի ուրիշ՝ սեզոնում ամուսնուն կորցրած կնոջ հետ։ Բան է, եթե դրա ամուսինը հայտնվի, թողիր ու փախիր, իսկ եթե չհայտնվի, մի ուրիշ տեղ սեզոն գնա ու մի անգամ էլ բախտդ փորձիր։<br />
<br />
Հայտնի բան է՝ ծառը որ ծառ է, տարին մի անգամ ծաղկում է, էլի հավերժական չի, կամաց-կամաց ծերանում է, շարքից դուրս գալիս։<br />
<br />
Ճիշտ է, դու ծառ չես, մարդ ես, և մի օր էլ զգում ես, որ չունես նախկին ուժն ու եռանդը, գլխիդ մազերը ճերմակել են, դեմքդ՝ կնճռոտվել, ձայնդ՝ խզվել, աչքերիդ՝ լույսը պակասել... Քեզ ի՞նչ է մնում, մի տաքուկ անկյուն գտիր, թիկնիր բարձին ու ինքդ քեզ համար երգիր.<br />
<br />
- Երեկ լավ էր, քանց թե էսօր, խաղերումեն բեզարիլ իմ...<br />
Որ «խաղերումեն» լրիվ բեզարես պրծնես, բոլորովին չամաչես, կհեռագրես քո նախկին կանանց ու երեխաներին. «Մեռնում եմ, վախենում եմ թաղող չլինի»։<br />
<br />
Բայց այստեղ վախենալու բան չկա, թաղողներ կգտնվեն, իսկ թե ով գերեզմանիդ մի քար կդնի, աստված գիտե...</div>
Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-17577208342300896652014-03-26T08:26:00.000-07:002014-03-27T01:52:13.247-07:00Թե՛ արձակում և թե՛ պոեզիայում Օվյանի խոսքը թարմ էր, ինքնուրույն<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAcomDUWd83YmnKXsNEKHafEKlIIyJjZMoN0Kv1Y49TOe2v1g2YJsGXGXoTwaW3kC90rtEqwA2VS6-nSXbSySVvpFqmCjOBM1l6n0vDN3J5RNwjlecp_YZ7i4EdNRAZhd4x4DAD4NnPZc/s1600/VOvyan-MHovhannisyan.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAcomDUWd83YmnKXsNEKHafEKlIIyJjZMoN0Kv1Y49TOe2v1g2YJsGXGXoTwaW3kC90rtEqwA2VS6-nSXbSySVvpFqmCjOBM1l6n0vDN3J5RNwjlecp_YZ7i4EdNRAZhd4x4DAD4NnPZc/s1600/VOvyan-MHovhannisyan.JPG" height="320" width="299" /></a></div>
<b><span class="Apple-style-span" style="color: #990000;">ՄԱՔՍԻՄ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ<br />գրող, հրապարակախոս</span></b></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b><span style="font-size: large;">Վ</span></b>ազգեն Օվյանը վառ արտահայտված անհատականություն էր մեր գրական անդաստանում՝ ոչ միայն իր ստեղծագործություններով, այլ նաև իր կեցվածքով, մարդկային դրսևորումներով։ Ի տարբերություն շատերիս, նա վաղ մտավ գրական աշխարհ, դեռ դպրոցական տարիներից նրա բանաստեղծություններն ու ֆելիետոնները տպագրվում էին «Խորհրդային Ղարաբաղում»։ Հատկապես ֆելիետոնները և երգիծական ոտանավորներն առաջ էին բերում ընթերցողների քրքիջն ու հրճվանքը։ Մարդիկ կարիք ունեին քրքջալ այն այլանդակ երևույթների վրա, որ կային կյանքում։</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Երկար տարիներ մենք աշխատել ենք մարզային ռադիոյում, նստում էինք նույն աշխատասենյակում, դեմ-դիմաց։ Առավոտ կանուխ, մենք շուտ էինք գալիս աշխատանքի, նա բացում էր իրենից անբաժան թղթապանակը, այնտեղից հանում, ինչպես ասում են, դեռ թանաքը չչորացած թերթիկները ու սկսում կարդալ։ Գիշերները նա շատ էր աշխատում, կարդում էր նոր գրած բանաստեղծությունները, որոնք ի մեծի մասի երգիծական բնույթ ունեին։ Լավ հումոր էր, երբեմն կծու երգիծանք, քահ-քահ ծիծաղում էինք։</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Վ. Օվյանի պոեզիայում նկատվում էր էպիկական շունչ, և նրան խորհուրդ էի տալիս, որ անցնի արձակի։ Իմ հորդո՞րն էր, թե՞ ուղղակի նրա տաղանդն էր հուշում, անցավ արձակի, և այստեղ էլ տեղի ունեցավ նույնը՝ կյանքի թարմ ընկալում, ինքնատիպ հուզական արձակ։ Ընդհանրապես, Վազգեն Օվյանը բազմակողմանի տաղանդի տեր էր և հետագայում, երբ հասունացել էր, գրեց դրամատիկական գործեր, որոնք հաջողությամբ բեմադրվեցին Ստեփանակերտի դրամատիկական թատրոնում։</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Երբ առաջին բանաստեղծությունները, առաջին գիրքը հրատարակվեց, մամուլը, գրասեր հասարակությունը ծափողջույններով դիմավորեց... Թե՛ արձակում և թե՛ պոեզիայում Օվյանի խոսքը թարմ էր, ինքնուրույն։ Սիրում էին նրա պոեզիան, նույնը նաև նրա պատմվածքները. երբ առանձին գրքով լույս տեսան, նրանք, Շիրազի ասած, գարնանամուտի թարմություն էին բերել՝ իր գյուղից, իր ապրումներից, իր ծննդավայրից, իր լեռնային միջավայրից... Դա գալիս էր գրողի տաղանդի բնույթից, անձնական նկարագրից։</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Անկեղծ էր ու հավատավոր, մանկան պես միամիտ։ Բառն ընկալում էր իր նախնական իմաստով, վարքագծի երկիմաստությունը չէր ընդունում, չէր ընկալում։ Նրան կարելի էր հեշտ մոլորեցնել։ Աշխատանքի բերումով, թերևս ընկերական հարաբերությունների թելադրանքով դիտողություն էի անում, նրա փոխարեն վրդովվում. Տնաշեն, ասում էի, ամեն ասածի մի հավատա։ Բայց ո՞ւմ ես ասում։ Մարդն այդպիսին էր, անկեղծ ու հավատավոր, և այդպիսին էլ մնաց գրականության մեջ։ Գուցե բնավորության և ի վերջո տաղանդի այդ գիծը այն երակն էր, որ իսկապես նրա գրականությունը դարձնում է արժեքավոր։</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Մեր Արցախյան շարժման ամբողջ ընթացքում երկու բան կսկիծի նման անընդհատ հետապնդում էր. որ եթե մեր Շարժման մեջ կենդանի լիներ Սևակը, այն ինչպիսի հզոր լիցք կստանար նրա խոսքից։ Այս նույն միտքը ես կապում եմ նաև Վազգեն Օվյանի հետ. որ եթե նա կենդանի լիներ, ինչպե՜ս կփայլատակեր իսկապես նրա մեծ երգիծանքը, հատկապես ադրբեջանական մամուլի դեմ գաղափարական պայքարում։ Բայց, ավա՜ղ, կյանքը տնօրինեց այլ կերպ։</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Սակայն, այնուամենայնիվ, այն գաղափարները, հանուն որոնց ապրում ու ստեղծագործում էր, նախակարապետը եղան այն գոյապայքարի, որ տեղի ունեցավ նրանից հետո։<br />
<br />
<div style="text-align: right;">
<i><span style="font-size: x-small;">2002 թիվ</span></i></div>
<br />
* * *<br />
<b><span style="font-size: large;">Վ</span></b>ազգեն Օվյանը մեր սերնդի այն գրողներից է, ովքեր ավելի վաղ հանդես եկան, վաղ ճանաչման արժանացան ոչ միայն գրական շրջաններում, այլև ընթերցողների լայն շրջանում՝ իր քնքուշ բանաստեղծություններով, նույնքան քնքուշ արձակով, անկրկնելի... այս բառը կարող եմ վստահաբար ասել՝ անկրկնելի հումորով։<br />
<br />
Հրաշալի ֆելիետոններ էր գրում։ Եվ «Խորհրդային Ղարաբաղը» երբ ցանկանում էր մեկին սուր խոսք ասել, պարտադիր դրա հեղինակը Վազգեն Օվյանն էր։ Բացի այդ ամենից, նա և՛ իր ստեղծագործական բնույթով, և՛ իր մարդկային հատկանիշներով շատ մատչելի էր, այսպես ասած՝ «տանու տղայի» կարգավիճակով։ Դրա համար ընթերցողների մեջ այս՝ «մեր Վազգենը» բնութագրությունը կար։<br />
<br />
Իր ստեղծագործություններում միշտ էլ մատը դրել է այն երակազարկին, որով ապրում էր հասարակությունը։ Եվ նրա շատ գործեր իսկույն տարածվում էին։ Կարող եմ հաստատել այն փաստը, որ 50-ականների վերջերին, 60-ականներից մինչև իր վաղաժամ մահը նա մեծ զանգվածների գրողն էր, նրանց մտքի, խոսքի արտահայտիչը։<br />
<br />
Վազգեն Օվյանն իսկապես մնայուն գործեր է թողել, որոնք իրենց ընդհանրացումով և գեղարվեստական մակարդակով ապրում են։ Առօրյա փաստերին տվել էր այնպիսի ներուժ, որ դրանք ապրում են իրենից հետո էլ՝ երկար ու երկար տարիներ։ Սա է ճշմարիտ գրողի գնահատականը։<br />
<br />
<div style="text-align: right;">
<i><span style="font-size: x-small;">2013 թ.</span></i></div>
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6464958245414912409.post-32821142047088876492014-03-23T23:51:00.001-07:002014-03-23T23:51:31.260-07:00Մոխրամանը<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHVRpjxK0AeSy7e8-tTr0_0xLqqljr8NvHZSfir45Pxp2I_PAO7GYz6LpZtuuKTa1-kProhLaFjn-Kdx484nLlY8W45XqhJKApP9e2z4OFjjTCA1eTKCnZTkhjXcyHcCPva1clKDZiD4U/s1600/gnchuhi-1.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHVRpjxK0AeSy7e8-tTr0_0xLqqljr8NvHZSfir45Pxp2I_PAO7GYz6LpZtuuKTa1-kProhLaFjn-Kdx484nLlY8W45XqhJKApP9e2z4OFjjTCA1eTKCnZTkhjXcyHcCPva1clKDZiD4U/s1600/gnchuhi-1.jpg" height="320" width="211" /></a></div>
<div style="text-align: left;">
Գուշակուհին քառասունն անց, կարմիր թշերով, թուխ աչք-ունքով կին էր, և ինչպես բոլոր գուշակները, պնդերեսի մեկն էր։</div>
<br />
Տիկին Անուշն ուզում էր դուռը փակել նրա առջև, բայց փոշմանեց ու ասաց.<br />
- Լավ, խոսիր՝ տեսնենք։<br />
<br />
Գուշակուհին բռնեց նրա ձեռքն ու ասաց.<br />
- Ձեր տան վրա մի սև օձ է կախվել, ուզում է քեզ խայթել:<br />
Տիկին Անուշը հիշեց իր տեգերկնոջ վեճն ու շարժեց գլուխը.<br />
- Հա, այդ մեկը ճիշտ է։<br />
<br />
Գուշակուհին ասաց.<br />
- Քեզ հետ վերջերս մի անախորժ դեպք է պատահել։<br />
Տիկին Անուշը մի քանի օր առաջ ինչ-որ դատարկ բանի համար գժտվել էր ամուսնու հետ, և խոնարհեց գլուխը.<br />
- Այո։<br />
<br />
Գուշակուհին ասաց.<br />
- Մոտ ապագայում ձեզ հետ մի տխուր դեպք պիտի պատահի... Մի հուզվիր, վիշտը թեթև կլինի։<br />
Տիկին Անուշը հիշեց հարյուրամյա պապին և համարյա նույն տարիքի կեսրոջն ու ճպճպացրեց աչքերը։<br />
- Լավ, շարունակիր։<br />
<br />
Գուշակուհին շարունակեց.<br />
- Այս շենքում մի կին քո բարին չի ցանկանում։ Իսկ դու չափազանց անկեղծ կին ես, ամենքի առաջ սիրտդ բացում ես։<br />
- Այդպես է,- չգիտես ինչու ուրախացավ տիկին Անուշը և աթոռ առաջարկեց նրան։- Խնդրում եմ, շարունակիր։<br />
<br />
Գուշակուհին աչքը գցեց սեղանին դրած արծաթե մոխրամանին ու ասաց.<br />
- Դու կասկածում ես ամուսնուդ հավատարմության վրա։ Մի կին, որ քո մատի եղունգը չարժե, ուզում է խաղալ քո բախտի հետ։<br />
- Այդպես է,- հառաչեց տիկին Անուշը։- Այդ զզվելին աշխատում է ամուսնուս մոտ։ Տնտեսագետ է։<br />
<br />
Գուշակուհին գույնզգույն թելեր պահանջեց, թելերը կցմցեց իրար ու ասաց.<br />
- Այս մի սև թելով սև օձի բերանն եմ փակում, այս մի դեղին թելով վատդ ցանկացողի ոտն եմ կապում, այս կանաչ թելով էդ տնտեսագետի աչքն եմ հանում, այս մի կարմիր թելով բացում եմ բախտիդ դուռը։ Եղավ քառասուն ռուբլի։<br />
<br />
Գուշակուհին ստացավ պահանջած գումարը, ելավ տեղից, ժպտաց խորամանկ ու արագ-արագ վրա տվեց.<br />
- Ձեր տանն այսօր անհաճելի վեճ ու զրույց կլինի և մի թեթև կորուստ։<br />
- Կորո՞ւստ,- ճչաց տիկին Անուշը, բայց գնչուհին արդեն փողոցումն էր։<br />
<br />
Երեկոյան, երբ տիկին Անուշն այս ամենը պատմեց ամուսնուն, վերջինս խիստ զայրացավ, անվանեց նրան քաղքենի, հետամնաց ու տգետ։<br />
Տիկին Անուշն էլ իր հերթին վիրավորական խոսքեր ասաց ամուսնուն ու նետեց.<br />
- Այո, նա ամեն ինչ ճիշտ է գուշակել։ Նա այդպես էլ ասաց. «Այսօր ձեր տանը խոսք ու զրույց կլինի և...»։<br />
<br />
Ամուսինը ծխախոտ վառեց, ծուխը ներս քաշեց, ուզում էր լուցկու վառած հատիկը նետել մոխրամանի մեջ, և մոխրամանը, որ միշտ սեղանին էր լինում, հիմա այնտեղ չէր:<br />
- Եվ ի՞նչ,- հարցրեց ամուսինը։<br />
Տիկին Անուշը նոր միայն հասկացավ, որ արծաթե մոխրամանը գուշակուհին թռցրել է, ընկավ բազմոցին ու փշրված ձայնով ասաց.<br />
- Եվ մի կորուստ: Մոխրամանը չկա...</div>
Unknownnoreply@blogger.com0